MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (TİCARET) MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen alacak davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.


Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalının, 2008 yılının 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12 ve 2009 yılının 1, 2, 3. aylarında reaktif tüketim oranlarını aştığı gerekçesi ile müvekkili şirketten toplam 321.596,67 TL talep ettiğini, müvekkilinin faturaya yasal süresi içinde itiraz ettiğini; itirazın sonuçsuz kalması üzerine elektriğin kesileceği tehdidi altında, 321.596,70 TL bedelli faturayı gecikme zammı ile birlikte ihtirazi kayıtla 10.07.2009 günü davalıya ödemek zorunda kaldığını; davalının reaktif bedellerini ilgili ayların faturasında göstermeyip sonradan düzenlenen faturayla talep etmesinin yasal olmadığını, zira; reaktif bedellerinin ilgili dönemlerde tahakkuk ettirip ilgili ayın faturası ile gönderilmesi halinde müvekkilinin gerekli tedbirleri alıp, oranları aşmayacağını, bu nedenle müvekkilinin aşılan oranlardan sorumlu tutulamayacağını, müvekkilinin yalnızca 01.01.2008 tarihinden sonraki ilk aylık dönem reaktif oranlarının aşılmasından sorumlu tutulabileceğini ancak bu bedelin de 1 yıllık zamanaşımı süresi içinde talep edilmemesi nedeniyle zamanaşımına uğradığını belirterek; davalının müvekkilinden haksız tahsil ettiği 327.162,46 TL'nin ödeme tarihi olan 10.07.2009 gününden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan istirdatına karar verilmesinin talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; reaktif oranlarının 01.01.2008 tarihinden itibaren değişeceğinin 09.01.2007 tarihli, 26398 sayılı Resmi Gazetede yayınlandığını; Resmi Gazetede yayınlanmış bir konunun yeniden ilgililere tebliğ edilmesi gerekmediğini, buna rağmen tüm abonelere olduğu gibi davacı firmanın otoprodüktör ortağına da bu konuda tebligat yapıldığını; mesken hariç 15 kW kurulu gücün üzerindeki her abonenin kompanzasyon yapma ve reaktif tüketimi ölçen ölçü sayaçları takma zorunluluğu olduğunu; ... Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğine göre, kompanzasyon sistemini kurmayan abonelere ölçü devresinde bulunan aktif ve reaktif sayaçların kaydettiği tüketim değerlerinin söz konusu oranları geçmesi halinde reaktif bedel tahakkuk ettirilmekte olduğunu; her abonenin kompanzasyon tesisini günlük veya kendisinin belirleyeceği belirli periyotlarla kontrol etmesi gerektiğini; davacı aboneye tahakkuk edilmesi gereken reaktif bedel nedeniyle eksik tüketim tahakkuk edilmiş olduğunu; bu durumda bu tür abonelere ... Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 19., 20. ve 21. maddeleri gereğince geriye dönük olarak o aylardaki birim fiyatlar üzerinden eksik tahakkuk miktarı hesaplanarak ek tahakkuk yapılmakta olduğunu; abonenin aktif ve reaktif ölçü sistemini, yönetmelikte belirtilen oranlarda aktif tüketime göre reaktif tüketimini ayarlamakla, sisteme zarar veren harmoniklere karşı kompanzasyon tesisi kurmakla ve bunu kontrol etmek veya ettirmekle mükellef olduğunu; fatura göndersin ya da gönderilmesin, yönetmelik gereği mesken harici 15 kW kurulu gücün üzerinde sözleşmesi bulunan her abonenin sistemden çektiği reaktif enerji bedelini kendisinin kompanze ederek kontrol etmek zorunda olduğunu; taraflar arasındaki ilişkinin sözleşmeye dayalı olduğunu, zamanaşımı süresinin 10 yıl olduğunu, bu nedenle davacının zamanaşımı iddiasının yerinde olmadığını savunarak; davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece; reaktif oranlarının 01.01.2008 tarihinden itibaren değişeceğine dair yönetmeliğin 09.01.2007 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdiği, davalının, reaktif enerji tüketimini ilk kez 2008 yılı Şubat döneminde aşan davacıya fatura göndermeyerek davacının gerekli teknik ayarlamaları yapmasını önlendiği, bu nedenle geriye dönük olarak düzenlenen faturanın usulsüz olduğu, davacı firmanın yalnızca reaktif bedelini ilk kez aştığı Şubat 2008 dönemine ait faturadan sorumlu tutulabileceği gerekçesi ile davanın kısmen kabulü cihetine gidilerek, 301.447,37 TL'nin ödeme tarihi olan 10.07.2009 tarihinden itibaren ticari faiziyle birlikte davalıdan istirdatına karar verilmiş, hüküm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmeyerek reddedilmiştir.
Davalı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
Dava, davacının, davalıya ödediği toplam 327.162,46 TL'nin sebepsiz zenginleşme hükümleri doğrultusunda davalıdan istirdatı istemine ilişkin alacak davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; aylık faturalarda reaktif tüketim bedeli tahakkuk ettirmemiş olan elektrik idaresinin, geriye dönük olarak davacı aboneden reaktif güç bedeli talep edip, edemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Davaya konu ödeme, reaktif tüketim ile ilgili olup, davacı bu ödemeyi aktif tüketim nedeniyle değil, reaktif oranlarını aşması nedeniyle ödemiştir. Reaktif güç, elektrik enerjisi ile çalışan motor ve trafo gibi sistemlerin şebekeden çektiği faydalı çalışma yükü (aktif güç) yanında, sahip oldukları karmaşık yükleme etkileri nedeniyle aynı şebekeden çektiği faydasız ve zararlı bir yükü (gücü) ifade eder. Reaktif güç kompanzasyon sistemleri ile sisteme kapasitif güç eklenerek söz konusu olumsuzluk azaltılır ve tümüyle giderilir.
Somut olayda, davaya konu reaktif oranlarının değişeceği uygulama tarihi olan 01.01.2008 tarihinden yaklaşık 1 yıl önce 09.01.2007 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Resmi Gazetede yayınlanmış bir konunun ayrıca ilgililere tebliğine gerek yoktur. Bu husus mahkemeninde kabulündedir.
... Yönetmeliğinin 16/4. fıkrasında; "Reaktif enerji miktarını ölçmek üzere gerekli ölçme düzeneği, mevzuat hükümleri çerçevesinde mesken abone grubu dışında kalan müşteriler tarafından tesis edilir. Bu müşterilerden, bağlantı gücü 50 kVA’nın altında olanlar, çektikleri aktif enerji miktarının yüzde otuzüçünü aşan şekilde endüktif reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının yüzde yirmisini aşan şekilde kapasitif reaktif enerji tüketmeleri halinde; bağlantı gücü 50 kVA ve üstünde olanlar ise, çektikleri aktif enerji miktarının yüzde yirmisini aşan şekilde endüktif reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının yüzde onbeşini aşan şekilde sisteme kapasitif reaktif enerji vermeleri halinde, reaktif enerji tüketim bedeli ödemekle yükümlüdür. Endüktif ve kapasitif enerji tüketimleri itibarıyla söz konusu sınırların ikisini birden aşan veya reaktif enerji ölçme düzeneğini kurma yükümlülüğü bulunmasına rağmen kurmayan ya da mevzuat hükümlerine uygun olarak kurmayan müşterilerin ödemeleri gereken reaktif enerji bedeline ilişkin usul ve esaslar Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği ve ilgili tebliğleri çerçevesinde Kuruma sunulan tarife önerilerinde yer alır." hükmü yer almaktadır.
Buna göre; reaktif tüketimi ölçen sayaçları takma veya güncel oranlara göre kontrol ettirip, sistemini ayarlama abonelere ait bir görevdir. Kompanzasyon tesisi kurulması, çalıştırılması, kontrol edilmesi ve bu konu ile ilgili tüm sorumluluk aboneye aittir. Dolayısıyla elektrik sağlayacısının abonelerine fatura dönemi içerisinde reaktif güç kullanımı yönünde bildirim veya uyarıda bulunmamış olması abonenin bu yükümlüğünü ortadan kaldırmayacaktır. Bu bağlamda davacının ödediği bedel yönetmeliğin 16. maddesine uygun şekilde davacıdan tahsil edilmiştir.
Diğer taraftan, aynı yönetmeliğin 31. maddesindeki, her türlü bilgilendirmenin ilgili tüzel kişiler tarafından ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirileceği hükmü, davalının davacı aboneye reaktif güç tüketimi konusunda bildirim yapma yükümlülüğü olduğu şeklinde yorumlanamaz. Her ne kadar elektrik sağlayıcı şirket ilgili fatura dönemlerinde reaktif güç tüketimini belirten fatura göndermekle yükümlü sayılsa bile bu y