MAHKEMESİ : MURATLI ASLİYE HUKUK(TİCARET) MAHKEMESİ
TARİHİ : 20/01/2014
NUMARASI : 2009/190-2014/17
Taraflar arasındaki adi ortaklığın feshi ve tasfiyesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Hükmün duruşmalı olarak incelenmesi davacı tarafından istenilmekle; daha önceden belirlenen 10.02.2015 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine, davacı vekili Av. M. D. geldi. Karşı taraftan davalı ve vekili gelmedi. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekilin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra, işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00'e bırakılması uygun görüldüğünden, belli gün ve saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili dilekçesinde; taraflar arasında yazılı olmayan adi ortaklık ilişkisi bulunduğunu, faliyet konusunun balya bağlamak, balya satmak, tarım makinası kullanmak, süt fabrikaları adına süt toplayıp para kazanmak, büyükbaş hayvan bakımı, yem ticareti olduğunu; ortaklığın, 2008 yılında fiilen sona erdiğini; ancak, ortaklığın varlığının tespit ve mal paylaşımı yapılmadığını belirterek; ortaklığın gelir-gider ve varlığının tespit edilerek, buna göre ortaklığın sona erdirilmesini, davacıya düşen ortaklık payı ve ortaklığa verilen paralardan davalının şahsi varlığına geçen miktarın tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında; adi ortaklığın 2006 yılında başlayıp 2008 yılında sona erdiğini, davacının iddialarının yersiz olduğunu, ortaklığın hayvan beslemek ve satmak gayesiyle kurulduğunu, davacının adi ortaklıktan alacağı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; taraflar arasında adi ortaklık sözleşmesi bulunduğu konusunda ihtilaf olmadığı, davacının fiilen sona eren ortaklığın hukuken de sona erdirilmesi ve tasfiye amacıyla bu davanın açıldığını; aldırılan bilirkişi raporları ile ortaklık adına düzenlenen herhangi bir belge bulunmadığı, yapılan tüm işlemlerin şahıslar üzerinden yürütüldüğü, böylece ortaklık malı bulunmadığı anlaşıldığından; tasfiye konusunda karar verilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçe gösterilerek, “davanın kısmen kabulü ile taraflar arasında kurulmuş adi ortaklığın sona erdirilmesine, adi ortaklığın malları bulunmadığı anlaşıldığından tasfiye konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Hükmü, taraf vekilleri temyiz etmektedir.
Taraflar arasında adi ortaklık ilişkisi bulunduğu çekişmesizdir. Ortaklığın, eylemli olarak da sona erdiği hususunda uyuşmazlık bulunmamaktır. Esasen bu husus mahkemenin de kabulündedir. Davacı talebi ortaklığın feshi ve tasfiyesine yöneliktir.
Mahkemece; aşamalarda aldırılan bilirkişi raporlarında, tarafların herbirinin sunduğu mali tablolara göre hazırlanan 2 adet (davacı ve davalı beyanlarına istinaden) ortaklık bilançosu hazırlanmış; ancak, dosyaya sundukları dilekçeler dışında ortaklığa ait mali tablo, belge ve ticari defter olmadığından (sunulan belgelerin sadece şahıslar adına düzenledikleri ve ortaklık adına bir belge olmadığından) ortaklık adına belgelere göre bilanço yapılması, hangi ortağın ne miktarda ödeme yaptığı ve ortaklık özvarlığının ne şekilde hesaplanacağının tespit edilemeyeceği bildirildiği gerekçe gösterilerek; "taraflar arasındaki adi ortaklığın sona erdirilmesine" adi ortaklığın malları bulunmadığından tasfiye konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bilindiği üzere, adi ortaklığın sona ermesinin zorunlu ve kaçınılmaz bir hukuki sonucu da, sona erme ile birlikte ortaklığın tasfiye aşamasına girmesidir. Tasfiye, ortaklar arasındaki ortaklık ilişkisinin tamamen sona erdirilmesine yönelik kanuni bir usuldür. Tasfiye ile ortaklık malvarlığı para haline dönüştürülecek, borçlar ödenecek, sermaye değerleri ortaklara iade edilecek ve geriye kalan meblağ da ortaklar arasında kar ve zararın paylaştırılması esasına göre dağıtılacaktır.
Adi ortaklığın tasfiyesinde ilk aşama, ortaklık malvarlığının paraya çevrilmesidir. Bu aşamada, ilk önce malvarlığının tümden ve parasal değeriyle tespiti gerekir. Ortaklık malvarlığına dahil unsurlar, ortaklar arasında ihtilaflı ise, bu ihtilaflı unsurların ortaklık malvarlığına dahil olup olmadığı, genel ispat ilkeleri dikkate alınarak çözülmeli ve böylece tasfiyeye tabi olacak ortaklık malvarlığı tespit edilmelidir(Doç. Dr. Oruç Hami Şener, Adi Ortak
