MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacılar; murisleri ...'in 07.07.2012 tarihinde, evindeki elektrik arızasını gidermek üzere evinin önündeki elektrik direğine çıktığını ve elektrik çarpması sonucu hayatını kaybettiğini, murisin sürekli yaşanan elektrik kesintilerini defalarca kez davalı kuruma şifai olarak bildirdiğini ancak davalı kurumun buna bir çözüm bulmadığını, murisin bu nedenle arızaya müdahale etmek durumunda kaldığını, söz konusu elektrik direğinde uyarı (ölüm tehlikesi) levhasının bulunmadığını ve davalı kurumun ağır özen yükümlülüğünü yerine getirmediğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davacı eş ... için 100,00 TL, reşit olmayan müşterek çocuk ... için 100,00 TL olmak üzere toplam 200,00 TL maddi tazminat ile davacı eş için 30.000 TL, müşterek çocuklar ..., için 15.000'er TL olmak üzere toplam 135.000 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı; davacıların murisi ...'in usulsüz/kaçak enerji bağlantısı yapmak üzere hazırlıklı bir şekilde elektrik direğine tırmandığı, bu davranışı sebebiyle ağır kusurlu olduğunu, müteveffanın elektrik direğine tırmanmanın doğurabileceği tehlikenin bilincinde olduğunu, olayla ilgili taşeron firma ile yapılan yazışmada olay günü civarda elektrik kesintisi olmadığının bildirildiğini, bahse konu olayda davacıların murisinin ağır kusurlu olmasından dolayı illiyet bağının kesildiğini, ayrıca kesinti ile ilgili kuruma elektrik başvurusunun bulunmadığını belirterek, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, bilinçli bir şekilde tırmanma engelini aşarak yanında pense ve eldiven ile üzerinde enerji bulunan direğe çıkan müteveffanın olayın olmasında tam kusurlu olduğu, davalı tarafın ise herhangi bir kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; desteğin ölümünden kaynaklanan, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Uyuşmazlık; davacıların desteğinin ölümünden, davalı elektrik şirketinin sorumlu tutulup tutulamayacağı, buna bağlı olarak da, davacıların, elektrik dağıtım şirketinden tazminat istemlerinin kabul edilip edilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Kusur aranmaksızın sorumluluğun düzenlendiği haller, kusursuz sorumluluk halleri olarak ifade edilmektedir. Doktrinde kusursuz sorumluluk hallerinin olağan sebep sorumluluğu-tehlike sorumluluğu şeklinde ikili ayırıma tabi tutarken, TBK tarafından açıklanan hakkaniyet sorumluluğu-özen (sebep) sorumluluğu-tehlike sorumluluğu şeklinde ayırıma tabi tutulduğu görülmektedir. Denetleme ve gözetimde özen (cura in custodio) gereği, kusur unsur olarak aranmaz.
Özen sorumluluğuna dayalı kusursuz sorumluluğun düzenlendiği Borçlar Yasası'nın 58. maddesi gereğince "…imal olunan herhangi bir şeyin maliki, o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur." ( TBK .69. maddesi ). TBK'nun 71/1.maddesine göre de; "Önemli ölçüde tehlike arzeden bir işletmenin faaliyetinden zarar doğduğu takdirde, bu zarardan işletme sahibi ve varsa işleten müteselsilen sorumludur."
Belirtilen yasal düzenlemeler gereğince, davalı, zararlandırıcı sonucun doğmasına yol açan enerji hattının yapım ve bakım eksikliklerinden kaynaklanan zararlardan sorumludur. Bu tesislerden meydana gelmiş bir zararın bulunması halinde, zararla tesisin faaliyeti arasında uygun illiyet bağı olması ve hukuka aykırılık unsurları gerçekleştiği takdirde, kusur aranmaksızın sorumluluk doğacaktır. Kaldı ki, bu tesisin yapımındaki bozukluk ve bakımındaki eksiklik de tesis sahibinin kusurunu gösterir. Burada malike kurtuluş kanıtı sunma olanağı tanınmamıştır. Malik ancak illiyet bağını kesen sebeplerin (mücbir sebep, zarar görenin tam kusuru, üçüncü kişinin ağır kusuru gibi) varlığı durumunda sorumluluktan kurtulabilir.
Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 5. maddesi gereğince; kuvvetli akım tesisleri her türlü işletme durumunda, cana ve mala herhangi bir zarar vermeyecek ve tehlike oluşturmayacak bir biçimde yapılmalıdır. Herhangi bir kimsenin dikkatsizlikle de olsa yaklaşabileceği uzaklıktaki kuvvetli akım tesislerinin gerilim altındaki bölümlerine (aktif bölümler) dokunulması olanaksız olmalı ve ilerideki bölümlerde belirtilen emniyet mesafeleri ile koruma önlemleri sağlanmalıdır.
Ağır özen yükümlülüğü doğuran bir hizmet yürüten davalı, gerekli güvenlik uzaklıklarına uymak, dava dışı şahıslar ya da kurumlarca güvenlik uzaklıklarının ihlal edilmesi halinde gerekli denetim ve koruma önlemlerini almakla yükümlüdür. Buna göre, davalı elektrik dağıtım şirketi, yüksek gerilim iletkenlerine güvenli yaklaşma sınırının aşılmamasını sağlayıcı önlemleri almalı, gerekli uyarı levhalarını herkesin kolaylıkla görebileceği yerlere koymalı, bu tesislerin can ve mal güvenliğine zarar vermemesi için yerleşim yeri dışındaki tesislere oranla çok daha kısa aralıklarla kontrollerini yapmalıdır.
Tüm bu bilgiler ışığında somut olay irdelendiğinde; davacılarım murisi 01.03.1963 doğumlu ...'in, 07.07.2012 günü, elektrik arızasını gidermek üzere elinde pense, eldiven ve izole bant bulunduğu halde, ... Sokaktaki ikametinin karşısında bulunan elektrik direğine tırmandığı ve akıma kapılarak yaşamını yitirdiği anlaşılmaktadır.<