MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI
A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 14.10.2008 tarihinde davalı iş yerinde güvenlik görevlisi olarak çalışmaya başladığını, 6 yılı aşkın bir süredir kesintisiz olarak çalıştığını, bürüt ücretinin 1.180,22 TL olduğunu, müvekkilinin iş aktinin 19.11.2014 tarihinde haksız bir şekilde fesh edildiğini, müvekkiline sadece kıdem tazminatının ödendiğini bununda tüm hak ve alacaklarımı aldım ibaresinin yazılı olduğu bir ibranameyi imzalaması şartı ile ödendiğini, kıdem tazminatını alabilmek için müvekkilinin bu belgeyi imzalamak zorunda kaldığını, müvekkiline ödenmeyen fazla çalışma, resmi bayram ve tatilde çalışma ücretleri ile eksik kullandırılan yıllık izin ücretlerinin faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline dair karar verilmesini talep ve dava etmiştir. bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarını istemiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, davacının yaptığı fazla mesailerin ücretlerinin bordrolarda görüldüğü üzere ödendiğini, çekincesizce bordroları imzalaması nedeni ile aksini davacının ileri süremeyeceğini, yıllık izinlerini kullandığını ve buna ilişkin belgeleri imzaladığını, resmi bayram ve tatillerde çalışmadığını, ibraname imzaladığını, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davacının 14.10.2008 ile 19.11.2014 tarih aralığında belirsiz süreli, tam zamanlı ve sürekli iş aktine dayalı olarak en son bürüt 1180,22 TL aylık ücret karşılığı davalı yanında çalıştığı, genel tatil ve fazla çalışmaları (fiilen çalışmaları çakıştığı dönemler itibariyle) tanık...'ün beyanları ile belirlendiğinden hesaplamada %30 hakkaniyet indirimi yapıldığı, imzalı ve tahakkuk yapılan bordrolar gösterilen dönemler hesaplamada dışlandığı, sunulan kapı giriş ve çıkış defterleri davalı işyerine girip çıkan araçlara ilişkin olduğu, davacının çalışmasına başlama ve sonlanmasına ilişkin olmadığı, açıklanan nedenle bu belgelere itibar edilmediği, davacının kullanmadığı yıllık izni bulunduğunu, davalı ise davacının haklarının ödendiğini, yöntemince kanıtlayamadığı, 15.10.2015 tarihli rapordaki hesaplamalara itibar edilerek HMK 107. maddeye uygun yürütülen yargılama sonucunda karar verildiği gerekçesi ile yıllık izin ücreti haricindeki taleplerin kabulüne karar verilmiştir.
D)Temyiz:
Karar süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E)Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçinin imzasını içermeyen bordrolarda fazla çalışma tahakkuku yer aldığında ve tahakkukta yer alan miktarların karşılığı banka hesabına ödendiğinde, tahakkuku aşan fazla çalışmalar her türlü delille ispatlanabilir. Tahakkuku aşan fazla çalışma hesaplandığında, bordrolarda yer alan fazla çalışma ödeme tutarları mahsup edilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta fazla mesai ücreti bakımından, Dairemiz tarafından aynı gün birlikte incelenen Dairemizin 2017/17289, 11188, 13181 Esas sayılı dosyaları (... İş Mahkemesi 2015/9 Esas, Mersin 3. İş Mahkemesi 2015/9 Esas, Mersin 5. İş Mahkemesi 2015/7 Esas) kapsamları birlikte değerlendirildiğinde;
Eldeki dosyada davacı tanığı O.G. haricindeki tanıkların çalışma koşullarını bilemeyeceği gerekçesi ile sadece tanık O.G.nin bildiği dönem itibari ile hesaplama yapılmıştır.
Eldeki dosyadaki tanık beyanlarının, aşağıda açıklanan hususlar dışında dikkate alınması, beyanlarındaki/bilgilerindeki belirsizlik, aynı işyerinde çalışmamaları gibi nedenler ile esas alınamayacağı anlaşılmaktadır.
Eldeki dosyadaki davacı tanıklarından ....'nın davalı işverenlikte çalıştığı, her ne kadar kandilerinin çalıştığını belirttikleri saat aralıkları davacıların çalışma saat aralıklarını tamamen kapsamıyor ise de davacıların çalışma sistemini bildikleri, hatta bu beyanlarının Dairemiz tarafından birlikte incelenen benzer dosyalardaki davacı ve davalı tanıklarının beyanları ile desteklendiği ve davacı tanıkları S.Y. ve İ.A.nın beyanlarının, davacı tanığı ....nin beyanındaki çalışma sistemini anlattığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle davacı tanıkları S.Y. ve İ.A.nın davalı işverenlikte çalıştığı dönemler tespit edilerek bu dönemler için de davacı tanığı ....nin beyanına göre Dairemizin 2017/17289 Esas sayılı bozma ilamında ...nin beyanına göre tarif edilen şekilde fazla mesai alacağı hesaplanmalıdır.
Dairemiz tarafından birlikte incelenen dosyaların davacılarının tümünün güvenlik görevlisi olarak çalıştığı, çalışma sistemlerinin de aynı olduğu anlaşılmaktadır.
Bu nedenle, yukarda bahsedilen Dairemiz tarafından birlikte aynı gün ele alınan dosyalar eldeki dosya ile birlikte incelenmeli, o dosyalarda fazla mesai çalışması hangi dönemler ve hangi süreler için sübut bulmuş ise eldeki dosya için de aynı dönemler ve aynı fazla mesai süreleri için sübut bulduğu kabul edilerek hesaplama yapılmalıdır.
Davacının fazla mesai bakımından ihtirazi kayıt koyduğu bordrolar var ise bunlar tespit edilerek bu bordroların ait oldukları aylar için de fazla mesai hesaplaması tanık beyanlarına göre yapılarak bu bordrolarda tahakkuk ettirilmiş fazla mesai ücreti fazla mesai alacağından mahsup edilmelidir.
İhtirazi kayıt bulunmayan, fazla mesai tahakkuku içeren, içerdiği tahakkukun tamamının ödendiği imzalı bordro veya banka ödemesi gibi yollarla ispatlanan aylar hesaplamada dışlanmalıdır.
Eldeki hükümde benimsenmiş bulunan %30 takdiri indirim oranı da uygulanarak sonuca gidilmelidir.
3-Ulusal bayram genel tatil ücreti bakımından;
Yukarda belirtilen şekilde fazla mesai kapsamında davacının çalıştığı sistem belirlenmiş olacağından bu durumun ulusal bayram genel tatil ücreti alacağına etkisi irdelenerek hüküm altına alınmalıdır.
Davacının ulusal bayram genel tatil bakımından ihtirazi kayıt koyduğu bordrolar var ise bunlar tespit edilerek bu bordroların ait oldukları aylar için de ulusal bayram genel tatil çalışması hesaplaması tanık beyanlarına göre yapılarak bu bordrolarda tahakkuk ettirilmiş ulusal bayram genel tatil ücreti ulusal bayram genel tatil alacağından mahsup edilmelidir.
İhtirazi kayıt bulunmayan, ulusal bayram genel tatil çalışması için çalışmasa da yasa gereği ödenmesi gereken yevmiyenin yanı sıra çalışması karşılığında ilave günlük 1 yevmiye tahakkuku içeren, içerdiği tahakkukun tamamının ödendiği imzalı bordro veya banka ödemesi gibi yollarla ispatlanan aylar hesaplamada dışlanmalıdır.
Eldeki hükümde benimsenmiş bulunan %30 takdiri indirim oranı da uygulanarak sonuca gidilmelidir.
4-Temerrüt tarihi bakımından;
Davacı ihtar ile fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti alacaklarını talep etmiştir. Davacı ihtarında miktar belirtmemiştir. Dava dilekçesinde “ödenmesi gereken tarihten itibaren faiz” istenmiştir.
Açıklanan duruma göre Mahkeme tarafından dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi hatalıdır. “Ödenmesi gereken tarihten itibaren faiz” talebinin temerrüt tarihinden itibaren faiz talebi olduğu kabul edilmelidir. Bu nedenle, davacının ihtarının davalıya tebliğ edildiği tarih tespit edilerek davalının temerrüde düştüğü tarih belirlenmeli, temerrüt tarihindan itibaren faiz yürütülmelidir.
5-Ulusal bayram genel tatil ücretine uygulanan f