Mahkemesi :Asliye Ceza

Taksirle bir kişinin ölümüne neden olma suçundan sanık ...'ün TCK'nun 85/1, 62, 50 ve 52/4. maddeleri gereğince 15.100 Lira adli para cezası ile cezalandırılmasına ve taksitlendirmeye ilişkin Arapgir Asliye Ceza Mahkemesince verilen 02.07.2013 gün ve 40-45 sayılı hükmün, sanık müdafii ve katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 12. Ceza Dairesince 01.04.2015 gün ve 8066-5599 sayı ile düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ise 08.07.2015 gün ve 241319 sayı ile;
"Mağdurun okul inşaatında işçi olarak çalıştığı, 01.11.2009 tarihinde inşaatın dış cephesine kurulu iskele üzerinde levhaları taktıkları sırada zemine düştüğü, diğer çalışanların duydukları ses üzerine mağdurun yanına geldikleri, ambulans çağırdıkları, ambulansın gecikmesi üzerine kendi imkânları ile mağduru hastaneye götürdükleri, mağdurun düşmenin etkisi ile öldüğü otopsi tutanağı ve Adli Tıp Kurumu raporlarından anlaşılmıştır.
Ölen ..., alt taşeron ... firması tarafından çalıştırılmaktadır. Dış cephe kaplaması işleri için gerekli iskelenin kurulmasının ve yürütülmesinin, bu meyanda ölenlerin çalıştırılmasının, ... firması adına iş yeri sorumlusu ... tarafından ve onun gözetiminde yerine getirildiği anlaşılmaktadır. Olayın gerçekleşme nedeni iskelenin tekniğe uygun yapılmaması, pencere dışında içeri girilmesinin mümkün olmaması, ölenin emniyet kemeri ve ipini kullanmaması, kalas ve pencere denizliğinin yağmur nedeni ile ıslak ve kaygan olması sonucu bunların eğitim ve denetim eksikliğinden kaynaklandığı anlaşılmıştır. Taşeron ... adına iş yeri sorumlusu olan ve işleri yöneten ...'nın iskeleyi tekniğe uygun yapmamak, ölene işi nasıl yapacağı ve alınması gerekli tedbirlerle ilgili yeterli eğitimi vermemek, emniyet kemeri, baret gibi donanımların kullanılmasını kontrol ve temin etmemekle dikkatsiz ve tedbirsiz davranarak ölüme sebebiyet verdiği anlaşıldığından takdiren teşdiden iddianamede atılı suçtan ceza tayinine gidilmiştir.
Sanık ...'nun şantiye şefi olarak görev yaptığı, iskelenin kurulması ve kontrolü içeri giriş ve çıkışlarının uygun şekilde sağlanması ve iş güvenliği konularında sorumluluklarını layıkı ile yerine getiremediği anlaşıldığından dikkatsiz ve tedbirsiz davranarak ölüme sebebiyet verdiği anlaşıldığından sanık ...'nun takdiren teşdiden iddianamede atılı suçtan ceza tayinine gidilmiştir.
Sanık ...'ün inşaatta mevzuatın gerektirdiği halde kağıt üstünde kalan şantiye şefinin yerine yetkin bir şantiye şefi görevlendirmemek, üst ve alt işveren uygulamalarının iş güvenliği açısından denetlememek ve çeşitli yaptırımlar uygulamamak sureti ile görevini layıkı ile yerine getirmediği anlaşıldığından tali kusurlu olduğu anlaşılmış ve takdiren teşdiden iddianamede atılı suçtan ceza tayinine gidilmiştir.
Sanık ...'ün Cumhuriyet savcısına verdiği ifadesinin 'Yüklenici firma olan ...-... Yapı Firması bana aittir. Ben önce bu inşaatın sponsoru olan Acıbadem Holding ile daha sonra inşaatın dış cephe imalatı için ...Yapı Firmasıyla anlaştım. İşçileri işe ...Yapının bir şirketi olduğunu öğrendiğim ... Yapı Giydirme Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti'nin aldığını öğrendim. Yaptığım sözleşmeden dolayı işçilerin alımına tamamen ...Yapı karar verecekti. Güvenlik ile ilgili bütün işlemlerden ...Yapı sorumlu olacaktı. Sigorta ve diğer işlemlerden yine ...Yapı sorumludur. Benim işçilerle ilgili herhangi bir sorumluluğum bulunmamaktadır' şeklinde olduğu, bu minvalde yapılan inşaat işinin yüklenicisi sanığın sahibi olduğu ... Yapı firması olduğu, ancak bu firmanın dış cephe imalatı için ...Yapı firmasıyla anlaştığı, işçilerin işe ...Yapının bir şirketi olan ... Yapı Giydirme Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti'nin alması karşısında, inşaat sahibi olan sanığın, yapım işini alt işverene devretmesi ve ölen işçinin de alt işveren tarafından temin edilip onun sorumluluğu altında çalışması nedeniyle sanık ...'e kusur yüklenemeyeceği gözetilmeden beraati yerine mahkûmiyetine karar verilmiştir.
... Yapı Giydirme Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti'nin 19.12.2009 tarihli yazısında, ... Yapı Giydirme Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti'nin inşaat sorumlusu olarak ...'nı tayin ettiğini, onun da kendisini temsilen ustabaşı sıfatıyla ...'nı ekip başı olarak sorumlu tayin ettiği belirtilmiştir.
İnşaatın dış cephe işleri yüklenici/taşeron olarak ...Yapıya verilmiş, ancak işler bu şirketin alt şirketi olduğu anlaşılan ... Yapı Giydirme Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yürütülmüş, bir kısım montaj işleri alt taşeron ... tarafından yüklenilmiştir. ...Yapının iş yeri sorumlusu/şantiye şefi ...'dur.
Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2012/8012-562 sayılı kararında 'Sanığın Keleşoğlu İnşaat Taahhüt Ticaret Sanayi Limited Şirketi adına müteahhit olarak yapım işini yüklendiği inşaatta işçi olarak çalışan ölenin, iskelede meydana gelen kopma sonucu düşerek yaşamını yitirdiği olay nedeniyle yargılaması yapılan ve mahkûmiyetine hükmedilen temyiz incelemesine gelmeyen inşaat mühendisi Önder Özkan'ın inşaatın şantiye şefi olarak görev yaptığı iş güvenliğinden de sorumlu olduğu ve Önder Özkan tarafından işyerindeki iş güvenliğiyle ilgili bir eksiklik bulunduğuna dair sanığa herhangi bir talepte bulunulmadığı anlaşılmakla, sanığın inşaatın güvenliği ile ilgili konusunda ehil yetkili inşaat mühendisi olan Önder Özkan'ı şantiye şefi olarak ataması nedeniyle sanığa yüklenecek kusur bulunmadığından beraati yerine yazılı şekilde mahkûmiyetine hükmedilmesi' nedeniyle hükmün bozulmasına karar verdiği anlaşılmıştır.
Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2013/22085-14362 sayılı kararında 'İnşaat sahibi olan sanığın, yapım işini alt işverene devretmesi ve ölen işçinin de alt işveren tarafından temin edilip onun sorumluluğu altında çalışması nedeniyle kusur yüklenemeyeceği gözetilmeden beraati yerine yazılı şekilde dosya kapsamına ve oluşa uygun düşmeyen gerekçelere dayanılarak mahkûmiyetine karar verilmesi' nedeniyle hükmün bozulmasına karar verdiği anlaşılmıştır.
Yine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2004/326-328 sayılı kararında da 'işi devreden kişinin işverenlik sıfatının kalktığı ve meydana gelen iş kazasında sorumluluğu olmadığına' karar vermiştir.
Yukarıda açıklandığı şekilde, sanığın yüklenici olarak ... Yapı Firması adına üstlendiği inşaat işinin alt işveren sıfatı bulunan ve bilirkişi raporları ile mahkemece de bu yönde kabul edilen ...Yapı Firmasına devrettiği, ölen ...'ın da içinde bulunduğu işçilerin ...Yapının alt şirketi olan ... Yapı Giydirme Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından temin edildiği, ... Yapının alt yüklenici olarak adi şirket hükmündeki şüpheli ... ile anlaştığı ve işçilerin taşeron firmanın sorumluluğu altında çalışması nedeniyle sanık ...'e kusur yüklenemeyeceğinden, sanığın taksirle bir kişinin ölümüne neden olma suçundan kusurunun bulunmaması nedeniyle beraati yerine mahkûmiyetine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır" düşüncesiyle itiraz kanun yoluna müracaat etmiştir.
CMK'nun 308. maddesi uyarınca inceleme yapan Özel Dairece, 16.12.2015 gün ve 12566-19267 sayı ile, itirazın yerinde görülmediğinden bahisle Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Taksirle bir kişinin ölümüne neden olma suçundan; sanıklar ... ve ... hakkında kurulan beraat hükümleri Özel Dairece onanmak, sanıklar ... ve ... hakkında verilen mahkûmiyet hükümleri ise Özel Dairece düzeltilerek onanmak suretiyle kesinleşmiş olup, itirazın kapsamına göre inceleme sanık ... hakkında kurulan mahkûmiyet hükmü ile sınırlı olarak yapılmıştır.
Özel Daire ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; taksirle bir kişinin ölümü ile neticelenen olayda sanığın kusurunun bulunup bulunmadığının belirlenmesine ilişkindir.
İncelenen dosyada;
Ölen ...'ın, olay günü saat 16.30 sıralarında sanığın müteahhitliğini yaptığı inşaat halindeki binanın üçüncü katında dış cephe giydirme çalışmasını bitirip, iskeleden pencereyi kullanarak bina içine girmek için alüminyum kaplama pencere dış denizliğine bastığında, ayağının kayması nedeniyle yaklaşık 12.40 metre yükseklikten düşerek öldüğü,
...'ın hayatını kaybettiği inşaatın müteahhitliğini, sanık ...'ün sahibi olduğu ... Yapının üstlendiği, ... Yapı ile ...Yapı isimli firmanın inşaatın cephe işlerinin yapımı için sözleşme yaptıkları, sözleşme şartlarında iskele temini, montaj ve demontaj işlemlerinin işverenin; iş güvenliği ve işçi sağlığı kurallarına uymanın ise yüklenicinin sorumluluğunda olduğunun kararlaştırıldığı, ...Yapının bu inşaattaki işlerini ... Yapı Giydirme isimli şirketin yürüttüğü, bu şirketin 15.09.2009 tarihli sözleşme ile inşaatın kapaklı cam cephe kaplama, alüminyum doğrama, cam montajı ve benzer montaj işleri yapımı işini inceleme dışı sanık ...'na verdiği, 24 yaşındaki ölenin ... Yapı Giydirme şirketinin sigortalı işçisi olduğu, olay günü havanın yağmurlu olduğu ve güneşin saat 16.31'de battığı,
Olay yeri inceleme raporuna göre; olayın meydana geldiği yerin kaba inşaatı bitmiş, zemin + dört kattan oluşan, dış cephelerinde inşaat iskelesi bulunan pansiyon inşaatı olduğu, olayın inşaatın zemin + üçüncü katında arka cephede bulunan iskelede meydana geldiği, ölenin düştüğü yerin havanın yağışlı olması nedeniyle çamurla kaplı olduğu, iskelenin alt kısmında yan yana genişliği 40 cm olan iki adet kalasın bulunduğu, iskele alt dış kısım yan demirinin dışarıya doğru eğik olduğu, ölenin düştüğü iskele ile zemin arasında 12.40 metre, iskele dış demiri ile pencere arasında 1.05 metre, iskele alt kısmında bulunan kalaslar ile pencere arasında 77 cm mesafenin bulunduğu, pencere denizliğinin 37 cm genişliğinde kağıtla sarılı alüminyum levha olduğu, levhanın üzerinde çamur izi ve 20 cm ebadında sürtünme izi bulunduğu, bu levhanın hemen bitimindeki alüminyum doğrama pencerenin sağ dış alt pervazındaki siyah fitilin yerinden çıkmış olduğu, içeriye doğru açık olan pencerenin genişliğinin 1.42, yüksekliğinin ise 1.02 metre olduğu, alt kısmındaki iskelenin 1.50 metre yukarısındaki üst iskele demirinin sol tarafından yerinden çıkmış, sağ tarafta aşağıya doğru sarkık, sağ ve sol üst kısımlarındaki metal levhanın tel ile iskele demirine bağlanmış olduğu,
Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan keşif üzerine inşaat mühendisi ve emekli sosyal güvenlik bölge müdürü tarafından düzenlenen bilirkişi raporuna göre; olayın denetimsiz çalışmaktan kaynaklandığı, yüklenici firmanın ... Yapı olduğu, gerekli güvenlik tedbirlerini almaması, iş yerinde standartlara uygun iş güvenliği ve işçi sağlığı ile ilgili gerekli uyarı levhaları ve iş yerinde şantiye şefi bulundurmaması, işçilerin baretsiz ve emniyet kemersiz çalışmasına müsaade etmesi, iskelenin güvenli olup olmadığını kontrol etmemesi ve gerekli denetimleri yapmaması, taşeron firmayı bu konularda denetlemeyerek iş güvenliğine uygun çalışmasını sağlamaması nedenleriyle eğer şantiye şefi varsa 3/8, yoksa 4/8 oranında kusurlu olduğu, ... Yapı Giydirme şirketinin de aynı nedenlerden dolayı 3/8 oranında kusurlu olduğu, ölenin ise olay sırasında baret ve emniyet kemeri olmaksızın yağışlı havada dış cephede çalışmasını sürdürerek kendi iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi sebebiyle 1/8 oranında kusurlu olduğu,
İnşaat ve makine mühendisi olan iş güvenliği uzmanları tarafından düzenlenen üç kişilik bilirkişi raporuna göre; iskele bağlantılarının tekniğe uygun şekilde yapılmaması, iskele üzerinde alt ve üst seviyelere iniş ve çıkışlarda kullanılabilmesi için her kata merdiven tesis edilmemesi, iskelenin kullanılmaya başlanmadan önce ve kullanılmaya başlandıktan s