Kararı Veren
Yargıtay Dairesi : 7. Ceza Dairesi
Mahkemesi : İZMİR 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Ceza
Sayısı : 353-82

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na muhalefet suçundan açılan kamu davasında yapılan yargılama sonucunda sanık ...'ün aynı Kanun'un 5728 sayılı Kanun ile değişik 81/4, 5237 sayılı TCK’nın 52/2, 53/1, 58, 54 maddeleri uyarınca 2 yıl 6 ay hapis cezası ve 30.000 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına, hak yoksunluğuna, cezanın mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine ve müsadereye ilişkin İzmir 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Ceza Mahkemesince verilen 23.06.2010 tarihli ve 521-262 sayılı hükmün, sanık müdafisi tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 7. Ceza Dairesince 07.05.2013 tarih ve 31304-10860 sayı ile;
"5237 sayılı TCK'nın 61. maddesi uyarınca alt ve üst sınırlar arasında temel ceza belirlenirken suçun işleniş biçimi, suçun işlenmesinde kullanılan araçlar, suçun işlendiği zaman ve yer, suçun konusunun önem ve değeri, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığı ve failin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığı unsurları dikkate alınması gerekmekte olup, dosya kapsamına göre sanığın iş yerinde suça konu 85 adet bandrolsüz CD ele geçtiği, benzer olaylarla karşılaştırıldığında sanığın eyleminin vehamet arz etmediği ve eylem ile ceza arasındaki muvazeneyi bozacak şekilde teşdidi gerektirmediği hâlde, hakkaniyet ölçüleri ile bağdaşmayacak biçimde temel hapis ve adli para cezasının alt sınırdan uzaklaşılarak tayini," isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Yerel Mahkeme ise 24.02.2014 tarih ve 353-82 sayı ile;
"...Mahkememiz Yargıtay 7. Ceza Dairesinin bozma kararına direnmiştir. Şöyle ki:
İş yerinde sadece 85 adet CD ele geçmemiştir. Aynı zamanda çoğaltmaya tahsis edilmiş kartonet resimleri, CD zarfları, boş CD ve DVD'ler, CD kutuları ile 3 adet taşınabilir hard disk, 2 adet bilgisayar kasası ele geçirilmiştir. Bilirkişi raporuna göre bilgisayarlarda ve hard disklerde çoğaltmaya hazır vaziyette 1000'in üzerinde eser kayıtlıdır. Sanık hakkında aynı suçtan açılmış birçok dava bulunmaktadır. Sanık hakkında düzenlenen suç tutanaklarından etkilenmemektedir. Hakkında tekrar tekrar suç tutanağı düzenlenmesine neden olmaktadır. Sanık hakkındaki bütün davaları gösteren UYAP WEB sayfası, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından sanığın üzerine atılı suçun işleniş biçimine ve kasta dayalı kusurunun ağırlığına göre mahkememiz tarafından takdir edilen ceza, eylem ile orantılıdır. Muvazene bozulmamıştır. Suça konu olan malzeme sadece 85 adet CD değildir. Aynı zamanda bilgisayarların hard disklerine yüklenen eser sayısının da kastın yoğunluğunun belirlenmesinde göz önünde bulundurulması zorunludur. Aksi uygulama birkaç tane CD için asgari hadden verilen cezalar ile bu davaya konu olan CD'lerin ve bilgisayar hard disklerinde yüklü olan çoğaltılmış eserlerin dikkate alınmamasına neden olacaktır. Para cezasının miktarının belirlenmesinde sanığın elde ettiği muhtemel kazancın da gözönünde bulundurulması gerekir. Bu nedenle Yargıtay 7. Ceza Dairesinin bozma kararına karşı direnilmiştir." gerekçesiyle direnerek, sanığın önceki hüküm gibi cezalandırılmasına karar vermiştir.
Bu hükmün de, sanık müdafisi tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 23.11.2015 tarihli ve 170165 sayılı “bozma” istekli tebliğnamesi üzerine, Yargıtay Birinci Başkanlığına gelen dosya, Ceza Genel Kurulunca 07.12.2016 tarih ve 1108-576 sayı ile; 6763 sayılı Kanun'un 38. maddesi ile 5320 sayılı Kanun'a eklenen geçici 10. madde uyarınca kararına direnilen Daireye gönderilmiş, aynı madde uyarınca inceleme yapan Yargıtay 7. Ceza Dairesince 13.07.2017 tarih ve 42-6045 sayı ile direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına iade edilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanığa atılı 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na muhalefet suçundan hüküm kurulurken temel cezanın alt sınırdan uzaklaşılarak tayin edilmesi gerekip gerekmediğinin belirlenmesine ilişkindir.
İncelenen dosya kapsamından;
07.01.2009 tarihinde İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilen ihbar dilekçesinde sanığın işlettiği Yasin Elektronik isimli iş yerinde kopya ve bandrolsüz eser satıldığının belirtilmesi üzerine İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 11.03.2009 tarihli müzekkere ile; İzmir Emniyet Güvenlik Şube Müdürlüğüne ihbarla gerekli araştırmaların yapılması, ihbarın doğruluğunun belirlenmesi hâlinde suç delillerinin elde edilmesi için gerekli işlemlerin yapılması, makul şüphe koşulları oluştuğunda arama yapılması için usulüne uygun şekilde başvurulması, suçüstü hâlinde suça konu materyallerin kendiliğinden teslim edildiğinde muhafaza altına alınması, aksi hâlde el konulması şeklinde talimat verildiği,
Cumhuriyet Başsavcılığının talimatı üzerine düzenlenen iş yeri denetim, yakalama ve muhafaza altına alma tutanağında; 26.03.2009 tarihinde saat 12.00 sıralarında İl Denetim Komisyonunca Yasin Elektronik isimli iş yerine gidilerek yapılan denetimde, iş yerinin tek odadan ibaret olduğu, raflarda çok sayıda elektronik eşya bulunduğu, girişe göre sol taraftaki rafta az miktarda orijinal ve bandrollü CD olduğu, dükkân camekanına dizili çok miktarda kartonet resimli bandrolsüz boş CD kutusunun dizili olduğu, camekanlı tezgâh üzerinde ağzı açık kutu içerisinde ve görülür vaziyette kâğıtlara film isimleri yazılı zarf içerisinde korsan ve bandrolsüz CD’lerin olduğu, girişe göre karşı sağ köşede kurulu ve çalışır vaziyette 1 adet bilgisayar, biri bilgisayara takılı 2 adet taşınabilir hard disk olduğu, girişe göre sol köşede ise 1 adet bilgisayar ile bilgisayara bağlı 1 adet hard disk, ayrıca bilgisayarlarda toplam 3 adet DVD-RW bulunduğu, bilgisayarların yanında boş CD/DVD, CD jelatini ve CD zarflarının olduğu, şahsın materyalleri kendiliğinden teslim etmesi üzerine toplam 85 adet kopya ve bandrolsüz CD, 2 adet bilgisayar kasası, 3 adet taşınabilir hard disk, 35 adet boş CD, 15 adet boş DVD, 84 adet CD jelatini, 62 adet CD zarfı ve 55 adet kartonet resimli bandrolsüz CD kutusunun muhafaza altına alındığı,
27.06.2009 tarihli bilirkişi raporuna göre; suça konu CD/DVD’lerin kopyalama yöntemiyle üretildiği, ürünlerin üzerinde açıklayıcı herhangi bir baskı bulunmadığı, piyasada bulunan kopya CD/DVD’ler üzerine yazıldığı, ürünlerin zarfla ambalajlanmış olduğu, materyallerin 68 adet DVD film, 12 adet DVD oyun ve 3 adet VCD film olmak üzere 83 adet eserden oluştuğu, kopya CD/DVD’ler üzerinde bulunması gereken bandrollerin mevcut olmadığı, 2 adet bilgisayar kasası ve 3 adet hard diskin içerisinde ise bin adedin üzerinde film, oyun ve müzik eserlerinin bulunduğu, bu eserlerin kopya olarak bulundurulması için bandrol taşıyan orijinallerinin mevcut olması gerektiği hâlde orijinallerinin bulunmadığı,
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 07.11.2009 tarihli müzekkere ile bilirkişi raporu ve eklerinin meslek birliklerine bildirilmesi üzerine Film Yapımcıları Meslek Birliğinin vekili aracılığıyla 10.03.2010 tarihinde vermiş olduğu dilekçe ile bilirkişi tarafından hazırlanan eser listesine göre sanıkta yakalanan “Gelibolu” adlı film açısından hak sahibi ve şikâyetçi olduklarını belirterek sinema eseri işletme belgesi, yetki belgesi vekaletname ve imza sirkülerini dosyaya ibraz ettikleri,
Anlaşılmaktadır.
Sanık kollukta; iş yerine görevlilerin gelerek hakkında ihbar olduğunu ve denetim yapacaklarını söylediklerini, denetimde tespit edilen materyalleri kendiğinden teslim ettiğini, ele geçen CD/DVD’lerin şahsına ait olan ve izlemek amacıyla iş yerinde bulunan filmler olduğunu, satış amacının bulunmadığını, 3 adet hard diski de 2. el olarak satış amaçlı olarak aldığını, içerisinde ne olduğunu bilmediğini, bilgisayar kasalarını çocuklarının oyun oynamaları ve ders çalışmaları için bulundurduğunu, kesinlikle kopya CD yapmadığını, boş CD kutularını ise müşteri geldiğinde bu kutulardan beğendiği oyun olursa orijinalini alıp müşteriye teslim ettiğini, atılı suçu kabul etmediğini,
Mahkemede; elektronik eşya sattığını, iş yerinde ele geçen film CD'lerini kendisinin izlediğini, diğer oyun CD'leriyle çocuklarının oyun oynadığını, eğitim CD'lerinin çocuklarına ait olduğunu, iş yerinde 2. el olarak satın aldığı hard disklerin içerisinde bulunan film ve oyun eserlerinden haberinin olmadığını, bilse sileceğini, görevlilerinin sık sık iş yerini denetlediklerini ve korsan ürün bulunmadığına ilişkin tutanak düzenlediklerini, korsan CD çoğaltmadığını, satmadığını, ele geçen CD'leri de satmadığını, içinde CD olmayan kutuları müşterilere gösterdiğini, sipariş verdiklerinde orijinalini satın aldığını ve müşteriye verdiğini, boş CD'leri ise sattığını, aynı zamanda bilgisayar teknik servisi olarak da çalıştığını, atılı suçu kabul etmediğini,
Savunmuştur.
Suç mahallinde yapılan işlemlerin hukuka uygun olup olmadığının tesbiti ile uyuşmazlık konusunda sağlıklı bir hukuki sonuca ulaşılabilmesi bakımından İl Denetim Komisyonlarına ilişkin 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümleri üzerinde durulması gerekmektedir.
5846 sayılı Kanun’un “Haklara tecavüzün önlenmesi” başlıklı 81. maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları;
“Bakanlık ile mülkî idare amirleri bandrollenmesi zorunlu olan nüshaların ve süreli olmayan yayınların, bandrollü olup olmadıklarını her zaman denetleyebilir. Gerekli görüldüğünde, mülkî idare amirleri re’sen veya Bakanlığın talebi ile bu denetimi gerçekleştirmek üzere illerde denetim komisyonu oluşturabilir. İhtiyaç hâlinde, bu komisyonlarda Bakanlık ve ilgili alan meslek birlikleri temsilcileri de görev alabilirler.
Bu denetimler sırasında bu Kanunda koruma altına alınan hakların ihlal edildiğinin tespiti hâlinde 75 inci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca işlem yapılır.” şeklinde düzenlenerek Kültür ve Turizm Bakanlığı ile mülki idare amirlerine, bandrollenmesi zorunlu olan nüshaların bandrollü olup olmadıklarını denetleme görev ve yetkisi verilmiştir. Gerekli görülmesi hâlinde de mülki idare amirlerinin re’sen veya Bakanlığın talebi ile bu denetimi gerçekleştirmek üzere illerde denetim komisyonu oluşturabileceği hüküm altına alınmıştır.
Öncelikle genel kolluk ve zabıta memurlarından teşekkül ettirilmesi öngörülen komisyonlarda, ihtiyaç görülmesi halinde diğer kamu kurum ve kuruluş temsilcileri ile meslek birlikleri temsilcileri de görevlendirilebilmektedir. Uygulamada ise genellikle kolluk görevlileri ile İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri personeli komisyonlarda yer almaktadır.
Aynı Kanun'un “Kovuşturma ve Soruşturma” başlıklı 75. maddesinin üçüncü fıkrası;
"Şikâyet üzerine Cumhuriyet savcısı suç konusu eşya ile ilgili olarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre elkoyma koruma tedbirinin alınmasına ilişkin gerekli işlemleri yapar. Cumhuriyet savcısı ayrıca, gerek görmesi hâlinde, hukuka aykırı olarak çoğaltıldığı iddia edilen eserlerin çoğaltılmasıyla sınırlı olarak faaliyetin durdurulmasına karar verebilir. Ancak, bu karar yirmidört saat içinde hâkimin onayına sunulur. Hâkim tarafından yirmidört saat içinde onaylanmayan karar hükümsüz kalır" şeklinde düzenlenmiştir.
5846 sayılı Kanun’un 81. maddesinin 5. ve 6. fıkraları ile 75. maddesinin 3. fıkrasına göre İl Denetim Komisyonları tarafından yapılan denetimler sırasında bu Kanun’da koruma altına alınan hakların ihlal edildiğinin tespiti hâlinde İl Denetim Komisyonu görevlilerince Cumhuriyet savcısına haber verilecek, Cumhuriyet savcısı ise CMK’da yer alan hükümlere göre suça konu materyaller hakkında gerekli işlemlerin yapılmasını sağlayacaktır.
Konumuzla ilgisi bakımından “Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve El koyma” koruma tedbiri üzerinde de durulmasında fayda bulunmaktadır.
Bilgisayarlarda, bilgisayar programlarında ve kütüklerinde arama, kopyalama ve el koyma CMK’nın 134. maddesinde düzenlenmiş olup, CMK’nın 116 ve 123. maddeleri arasında yer alan arama koruma tedbirinin özel bir görünümünü oluşturmaktadır. Flash bellek, disket, harici ve dahili hard disk, bilgisayar özelliği içeren noktaları bakımından akıllı telefon ve benzerlerinden elde edilen ve tamamı “dijital delil” olarak adlandırılan, suistimale müsait olan verilerin; sıhhatini ve güvenliğini sağlamak amacıyla ve bireyin özel hayatına, kişisel verilerine yönelik olumsuz tesirleri göz önünde tutularak “son çare” olarak başvurulabilecek “özel koşullara bağlı” bir koruma tedbiri olması nedeniyle, genel adli aramadan ayrıksı ve istisnai olarak ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.
5271 sayılı CMK’nın 134. maddesine ilişkin kanun taslağı gerekçesi;
“Madde 110. - Madde, bilgisayar programlarında ve kütüklerinde arama, kopyalama ve geçici elkoyma konularını düzenlemektedir. Bireye ait kişisel bilgiler üzerindeki hak, temel insan haklarından olduğundan hakkın kısıtlanabilmesi için yasal düzenleme gerekeceği açıktır.
Ancak bilgisayarlardaki kayıtların gerçeğin açığa çıkarılması yönünden, ceza davasında delil, iz, eser ve emare oluşturacağı ortadadır. Bu itibarla madde hem bu olanağı sağlamak ve hem de bireysel yararları saklı tutmak amacıyla bilgisayar program ve kütüklerinde arama yapılmasını aşağıdaki belirli koşullara tâbi kılmış bulunmaktadır;
1. İki yıl veya daha fazla hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren cürümler hakkında yapılan soruşturmalarda bilgisayarda, bilgisayar programlarında ve bilgisayar kütüklerinde arama, kopyalama ve aygıta geçici olarak elkoyma yapılabilir.
2. Bunun için, söz konusu işleme başvurulmasının zorunlu olması yani bunun bir 'ultima rat