Kararı Veren
Yargıtay Dairesi : 2. Ceza Dairesi
Mahkemesi :Asliye Ceza
Günü : 25.05.2018
Sayısı : 271-435

Karşılıksız yararlanma suçundan sanık ...'ın beraatine ilişkin Mersin 11. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 18.12.2013 tarihli ve 551-930 sayılı hükmün, katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 2. Ceza Dairesince 13.03.2017 tarih ve 15793-2863 sayı ile;
"Fiilin suç oluşturmaması nedeniyle derhal beraat kararı verilmesi dışında delillerin takdir ve tayini gereken durumlarda sanığın sorgusu yapılıp savunması saptanmadan beraat kararı verilemeyeceği, Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve Dairemizin uyum gösteren kararlarının da bu yönde olduğu gözetilmeden, 5271 sayılı CMK'nın 193/2. maddesine yanlış anlam verilmek suretiyle sanığın sorgusu yapılmadan delil takdiri yoluna gidilerek yazılı şekilde hüküm kurulması,” isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma sonrası devam olunan yargılama sonucunda, önceki hükümde olduğu gibi sanığın beraatine ilişkin Mersin 11. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 24.05.2017 tarihli ve 240-349 sayılı hükmün, katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay 2. Ceza Dairesince 22.01.2018 tarih ve 5607-59 sayı ile;
"...Bozma ilamımızda belirtildiği üzere, fiilin suç oluşturmaması nedeniyle derhal beraat kararı verilmesi dışında, delillerin takdir ve tayini gereken durumlarda sanığın sorgusu yapılıp savunması saptanmadan beraat kararı verilemeyeceği, Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve Dairemizin uyum gösteren kararlarının da bu yönde olduğu gözetilmeden, 5271 sayılı CMK'nın 193/2. maddesine yanlış anlam verilmek suretiyle sanığın sorgusu yapılmadan delil takdiri yoluna gidilerek yazılı şekilde hüküm kurulması,” isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Yerel Mahkeme ise 25.05.2018 tarih ve 271-435 sayı ile;
"...Ceza yargılamasında sanığın duruşmaya davet edilerek dinlenmesi bir taraftan tanık
beyanları gibi delil olarak değerlendirildiğinden ödev; diğer taraftan sanığın suçlamaya karşı savunma hakkını yapması bakımından bir haktır. Sanık açısından ise duruşmada hazır bulunmak bir ödev değil haktır. Çünkü sanığın savunmasını yapabilmesi, Anayasada yer alan hak arama ve hâkim önünde sorununu anlatabilme hakkını kullanması ancak duruşmada hazır bulunması ile mümkündür. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesi de sanığın savunma hakkını kullanmasını hak arama olarak değerlendirmiştir. Sanığın savunmasının alınmaması yolunda istisnalar bulunmaktadır. Nazari olarak; 1- İstinabe suretiyle savunması alınabilecek olan sanığın duruşmada hazır bulunması şart değildir. 2- Sanığa isnat edilen suçun, adli para cezası veya müsadere veya adli para cezası ile müsadereyi birlikte gerektirmesi durumunda sanığın savunmasının alınmasına gerek bulunmamaktadır. 3- Sanığın derhal beraatına karar verilmesi durumunda yokluğunda yargılama yapılabilecektir.
CMK'nın 193/2. maddesi, sanık hakkında toplanan delillere göre mahkûmiyet dışında bir karar verilmesi gerektiği kanısına varıldığında sorgusu yapılmamış olsa da davanın bitirilebileceği şeklindedir. CMK'nın 176/2, 193 ve 199. maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; sanık hakkında toplanan delillere göre mahkûmiyet dışında bir karar verilmesi gerektiği kanısına varılırsa sorgusu yapılmamış olsa da duruşma açılarak dava yokluğunda bitirilebilir. (Prof. Dr. Nur Center ve Doç. Dr. Hamide Zafer, 7. Baskı, Ceza Muhakemesi Hukuku, s. 651)
Sanığa isnat edilen suçun yaptırımının hafif olması durumunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları uyarınca sanığın ifadesi alınmadan dava bitirilebilecektir. Örnek vermek gerekirse; D. J. Harrıs - M. O. Boyle - C.Warbrick in Low of the European Convention on Human Rights, 1995, sayfa 205'de 'Duruşmaya ilişkin etkili bir tebligat devlet tarafından yapılamamış olmakla birlikte, tebligatın yapılması için yeterince gayret gösterilmiş ise gıyapta yargılama yapılması mümkündür.' demek suretiyle devletin pozitif yükümlülüğünün sınırlarını ortaya koymuştur. Mahkememizin 2015/564 esas sayılı dosyasının 16.05.2014 tarihli kararının gerekçesinde açıklandığı üzere, yakalama kararı çıkarılan sanığın savunmasının alınması yoluna gidildiğinde netice olarak beraat kararı verileceğinden CMK'nın 141 ve devamı maddeleri uyarınca tazminat davası açabilecek ve tazminat davası açmasa dahi yakalama kararı ile beraat edecek olan sanık, mağdur olacaktır.
Nazari olarak, sanığın duruşmaya katılmaması hâllerinde duruşma açılabileceğinin istisna olduğu kabul edilmiştir. Sanık hakkında, toplanan delillere göre mahkûmiyet dışında bir karar verilmesi gerektiği kanısına varılırsa, sorgusu yapılmamış olsa da, duruşma açılarak dava yokluğunda bitirilebilir.
Yüksek Yargıtay 13 ve 22. Ceza