(2709 S. K. m. 36) (2004 S. K. m. 8, 59, 62) (İcra ve İflas Kanunu Yönetmeliği m. 20)
Dava: Taraflar arasındaki şikayet davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 8. İcra Hukuk Mahkemesi'nce şikayetin kabulüne dair verilen 30.11.2007 gün ve 2007/1199-1238 sayılı kararın incelenmesi karşı taraf/alacaklı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 25.03.2008 gün ve 2008/3220-6016 sayılı ilamı ile; ...Alacaklı tarafından borçlu aleyhine genel haciz yolu ile başlatılan icra takibine karşı borçlu şirket müdürünün takip dosyasına süresinde verdiği dilekçede herhangi bir şekilde borca itiraz etmediği, sadece ruhsatla ilgili olarak açıklamalarda bulunduğu, bu durumda icra müdürlüğünce yapılan işlemde bir usulsüzlük bulunmadığından şikayetin reddi yerine kabulü isabetsizdir... gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz Eden: Karşı taraf/alacaklı vekili.
Hukuk Genel Kurulu Kararı
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
İstek, icra müdürlüğü işlemini şikayete ilişkindir.
Şikayetçi/borçlu vekili, 23.11.2007 tarihli eldeki şikayeti ile müvekkili şirketin itiraz dilekçesinde, borcum yoktur, borca itiraz ediyorum gibi kelimeler geçmemekteyse de, dilekçe bütünüyle incelendiğinde, dosya konusu borcun alacaklının kusurlu hareketlerinden kaynaklandığını, dolayısıyla kendisinin sorumlu bulunmadığını ifade ettiği ve bu şekilde itiraz iradesini ortaya koyduğunun açıkça anlaşıldığını; esasen, icra dairesinin, şayet şirketin itiraz beyanını açık bulmuyorsa, bunu açıklatması gerekirken bunu yapmadığını ifadeyle, icra müdürlüğünün takibin devamına işleminin iptali ile müvekkili şirket dilekçesinin itiraz dilekçesi olduğunun kabulünü ve takibin durdurulmasını istemiştir.
Mahkeme şikayeti kabul etmiş; alacaklının temyizi üzerine özel dairece karar yukarıda başlık bölümünde yer alan gerekçeyle bozulmuştur.
Uyuşmazlığa konu borçlu şirket temsilcisinin 13.06.2007 tarihli dilekçesinin süresinde olduğu, bu dilekçe kapsamında borca veya takibe itiraz edildiğine ilişkin açık bir ibarenin yer almadığı olgusu, mahkemenin de özel dairenin de kabulündedir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; borçlunun, itiraz iradesini, yani ödeme emrine ya da borca itiraz etmek istediğini icra dairesine bildirirken belli bir sözcüğü kullanmasının yasal şart olup olmadığı; bu cümleden olarak; borçlu şirket temsilcisinin icra müdürlüğüne ibraz ettiği dilekçe kapsamına göre borca ya da takibe itirazının varlığını kabule olanak bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Bilindiği üzere; T.C. Anayasası'nın 36. maddesinde hak arama özgürlüğü düzenlenmiş; bu özgürlük Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılanmaya ilişkin 6. maddesinde de herkese adli merciler önünde davalı ya da davacı olma hakkının tanınması olarak ifade edilmiş ve bu kural Anayasa'nın 90/son maddesi hükmüyle de iç hukuk düzenlemesi olarak kabul edilmiştir. Yine, Anayasa'nın 40/son maddesinde karar verme yetkisini kullanan bütün idari kurumların kişilerin itiraz edecekleri mercileri ve süresini kararlarında göstermek zorunda oldukları ifade edilmiştir.
Diğer taraftan, 2004 sayılı icra ve İflas Kanunu'nun Üçüncü Bap'ında ilamsız takibe ilişkin yasal düzenlemeler yer almaktadır.
Anılan kanunun ilamsız takipte itirazın şekli ve süresini düzenleyen 62. maddesi;
İtiraz etmek isteyen borçlu, itirazını, ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde dilekçe ile veya sözlü olarak icra dairesine bildirmeye mecburdur. İtiraz, takibi yapan icra dairesinden başka bir icra dairesine yapıldığı takdirde bu daire gereken masrafı itirazla birlikte alarak itirazı derhal yetkili icra dairesine gönderir; alınmayan masraftan memur şahsen sorumludur.
Takibe itiraz edildiği, 59'uncu maddeye göre alacaklının yatırdığı avanstan karşılanmak suretiyle üç gün içinde bir muhtıra ile alacaklıya tebliğ edilir.
Borçlu veya vekili, dava ve takip işlemlerine esas olmak üzere borçluya ait yurt içinde bir adresi itirazla birlikte bildirmek zorundadır. Adresini değiştiren borçlu yurt içinde yeni adres bildirmediği ve tebliğ memurunca yurt içinde yeni adresi tespit edilemediği takdirde, takip talebinde gösterilen adrese çıkarılacak tebligat borçlunun kendisine yapılmış sayılır.
Borcun bir kısmına itiraz eden borçlunun o kısmın cihet ve miktarını açıkça göstermesi lazımdır. Aksi takdirde itiraz edilmemiş sayılır.
Borçlu takibin müstenidi olan senet altındaki imzayı reddediyorsa, bunu itirazında ayrıca ve açıkça beyan etmelidir. Aksi takdirde icra takibi yönünden senetteki imzayı kabul etmiş sayılır.
Borçluya, itiraz eylediğine dair bedava ve pulsuz bir belge verilir hükmünü içermektedir.
Görülmektedir ki, anılan maddede takibe kısmi itiraz halinde itiraz edilen kısmın; yetkiye ve imzaya itiraz halinde de buna ilişkin itirazların, açıkça gösterilmesi gerekliliği belirtilmesine karşın, borcun tamamına itiraz halinde bunun dilekçede açıkça beyan edilmesi gereğine işare
