Hukuk Genel Kurulu 2009/12-529 E., 2009/549 K. ŞİKAYET VARLIK YÖNETİMİ ŞİRKETİ YARGI HARÇLARI YENİLEME HARCI
492 S. HARÇLAR KANUNU [ Madde 12 ] 492 S. HARÇLAR KANUNU [ Madde 123 ] 492 S. HARÇLAR KANUNU [ Madde 13 ]
"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki "şikayet" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (İstanbul Dördüncü İcra Hukuk Mahkemesi)'nce şikayetin reddine dair verilen 10.05.2007 gün ve 2007/472-413 sayılı kararın incelenmesi şikayetçi/temlik alacaklısı R... Varlık Yönetim A.Ş. vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay Onikinci Hukuk Dairesi'nin 13.11.2007 gün ve 2007/18380-21124 sayılı ilamı ile; (...Şikayetçi şirket vekili icra dosyasındaki alacağın müvekkil şirket tarafında TMSF'den devir ve temlik alındığını, kendilerinden yenileme harcı alınamayacağını öne sürerek İcra Müdürlüğü'nün işleminin iptalini istemiştir.
Konu ile ilgili Bankacılık Yasası'nın 143. maddesi, (Bankalar ve fon dahil diğer mali kurumların alacakları ile diğer varlıklarının satın alınması, tahsili, yeniden yapılandırılması ve satılması amacıyla kuruluş ve faaliyet esasları kurul tarafından belirlenen varlık yönetim şirketleri de kurulabilir... Bu kanun kapsamında kurulan varlık yönetim şirketleri... 492 sayılı Harçlar Kanunu'na göre ödenecek harçlardan... istisnadır.) hükmünü içermektedir.
Maddenin gerekçesinde de (...yetkisi dışında fonun sahip olduğu tüm... istisna ve muafiyetlerden aynı şekilde yararlanma imkanı tanınarak, alacakların takip ve tahsilinin kolaylaştırılması amaçlanmıştır.) denilmiştir. (Bkz. Bankacılık Kanunu Şerhi, C. 2, Prof. Dr. Seza Reisoğlu, s. 1583)
Yukarıda açıklanan 5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun 143. maddesi 'Varlık yönetim şirketi" başlığını taşımaktadır. Bu durumda anılan madde metninden gerekse buna ait gerekçeden anlaşılacağı üzere şikayetçinin yargılama harçlarından 5 yıl süre ile istisna tutulduğu tartışmasızdır. Şikayetin kabulü gerekirken yukarıda açıklanan yasa maddesine ve ona ait gerekçeye uygun düşmeyen bir kabul ile şikayetin reddi isabetsizdir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz Eden: Şikayetçi/temlik alacaklısı R... Varlık Yönetim A.Ş.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
İstek, İcra Müdürlüğü işlemini şikayete ilişkindir.
18.03.1997 tarihinde alacaklı E... E... Bankası TAŞ tarafından borçlular aleyhine umumi kredi taahhütnamesi, ihtarname ve hesap ekstresine dayalı olarak ilamsız genel haciz yolu ile takibe girişilmiş, 02.02.2001 tarihinde dosyada borç ödemeden aciz belgesi düzenlenmiş, dosyadaki alacağı, önce dava dışı TMSF; daha sonra da TMSF'den R... Varlık Yönetim A.Ş. devir ve temlik almıştır.
Bu şirket tarafından 24.04.2007 tarihinde dosyanın yenilenmesi talebinde bulunulmuş ve müdürlüğün 30.04.2007 tarihli kararı ile harç alınarak dosyanın yenilenmesine karar verilmiştir.
Yenileme harç miktarı şikayetçi tarafından 01.05.2007 tarihli makbuzla yatırılmıştır.
Ardından eldeki şikayet yoluna başvurulmuştur.
Eldeki şikayet dosyasında hakim, evrak üzerinde yaptığı inceleme sonunda şikayetin reddine karar vermiş; şikayetçi vekilinin temyizi üzerine karar yukarıda Özel Daire kararında yer alan nedenlerle bozulmuştur.
Mahkemenin direnmeye ilişkin kararını şikayetçi/şirket vekili temyiz etmiş; gerekli harçları (temyiz peşin ve temyiz başvuru) yatırmamıştır.
Hukuk Genel Kurulu'nda yapılan görüşmeler sırasında işin esasının incelemesine geçilmezden evvel temyiz edenin gerekli temyiz başvuru ve karar harcını yatırması gerekip gerekmediği ön sorun olarak irdelenmiştir.
Ön sorunun konusunu oluşturan olgu şudur:
Şikayetçi R... Varlık Yönetim A.Ş., 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamında kurulan varlık yönetim şirketlerinden olup; eldeki dosyada alacaklı durumunda bulunan E... E... Bankası TAŞ'nin kredi sözleşmesinden kaynaklanan alacağını daha önce devralan dava dışı TMSF ile aralarında düzenlenen "Kredi Alacağı Temlik Sözleşmesi" ile devir ve temlik almıştır.
5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun 143. maddesi uyarınca "Bu kanun kapsamında kurulan Varlık Yönetim Şirketleri kuruluş işlemleri de dahil olmak üzere kuruldukları takvim yılı ve bunu izleyen 5 yıl süresince 492 sayılı Harçlar Kanunu'na göre ödenecek harçlardan istisnadır" hükmü ile her türlü harçtan muaf tutulmuştur.
Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun, 06.06.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5766 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Ka-nun'da ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 11. maddesinin (ç) bendi ile değişik 123. maddesinde:
"Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz.
Ancak, İş Kanunu'na tabi işçilerin ve çırakların iş mahkemelerindeki dava ve bu mahkemelerden almış oldukları ilamların takiplerinde harçtan muafiyet gündelikleri veya aylık ücretleri 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenen asgari ücreti geçmeyen işçiler ve çıraklar hakkında uygulanır.
(Değişik fıkra: 25.12.2003-5035 S.K./31. md.) Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler ile (Ek ibare: 28.03.2007-5615 S.K./15. md.) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır."
Hükmüne yer verilmiş;
Bu maddede değişiklik yapan 5766 sayılı Kanun'un 11. maddesinin gerekçesinde ise:
"492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 123. maddesinde kredilere ilişkin istisna hükmünün yargı harçlarını da kapsamı içine aldığı hususu açıklığa kavuşturularak uygulamadaki tereddütlerin giderilmesi amaçlanmaktadır."
Denilmiştir.
Bu düzenlemeler ile açıklanan değişiklik gerekçesi karşısında ve özellikle istek ve temyiz talebinin şikayetçi temlik alacaklısı varlık yönetim şirketinin alacaklı olduğu kredi sözleşmesinden kaynaklanmasına göre direnme kararını temyizinde gerekli temyiz başvuru ve temyiz peşin karar harçlarını yatırmasının gerekmediği, oybirliği ile karara bağlanarak ön sorun bu şekilde aşıldıktan sonra işin esasının incelenmesine geçilmiştir.
İşin esasına gelince:
Uyuşmazlık, şikayetçi R... Varlık Yönetim A.Ş/nin işlemlerinin icra harçlarından müstesna olup olmadığı; dolayısıyla, somut olay itibarıyla kendisinden icra yenileme harcının tahsil edilmesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
Dava dışı TMSF ile şikayetçi R... Varlık Yönetim A.Ş. arasındaki "Kredi Alacağı Temlik Sözleşmesiyle, takibe konu kredi sözleşmesinden kaynaklanan alacağın şikayetçi şirkete temlik edildiği, takibin yenilenmesi sırasında İcra Müdürlüğü'nce yenileme harcı tahsiline karar verilerek bu harcın R... Varlık Yönetim A.Ş. tarafından yatırıldığı, dosya kapsamıyla sabit ve çekişmesizdir.
Yine, şikayetçi şirketin 5411 sayılı Bankacıl
