Hukuk Genel Kurulu 2010/3-266 E., 2010/303 K. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİ AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNİN KAPSAMI AVUKATLIK ÜCRETİ İSTİRDAT DAVASI
657 S. DEVLET MEMURLARI KANUNU [ Madde 146 ] 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 423 ] 1136 S. AVUKATLIK KANUNU [ Madde 164 ]
"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki "istirdat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 20.Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 01.11.2007 gün ve 2005/253 E., 2007/406 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 18.12.2008 gün ve 2008/17609-21664 sayılı ilamı ile,
(...Davacı Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü dava dilekçesinde davalıların 2003-2004 yıllarında Hukuk Müşavirliği bünyesinde avukat olarak görev yapmaları nedeniyle 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 146. maddesi gereğince ödenmesi gereken vekalet ücretinin limite bağlı olmaksızın ödendiği ileri sürülerek limit harici yapılan 104.844,37.YTL'nin davalı avukatlardan ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizleri ile birlikte tahsili istenilmiştir.
Davalılar, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164 üncü maddesinde yapılan değişiklik nedeniyle mahkemece Avukatlık Ücret Tarifesine istinaden davadan haksız çıkan tarafa yükletilen vekalet ücretinin tamamının kendilerine verilmesinin özel kanuna uygun olduğu nedeniyle davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164 maddesinde yapılan değişiklik nedeniyle mahkemece, Avukatlık Ücret Tarifesine istinaden davadan haksız çıkan tarafa yükletilen vekalet ücretinin tamamının avukata ait olduğu gerekçesi ile davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm, süresinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davalı avukatlar, Türkiye Elektrik Anonim Şirketi Genel Müdürlüğünde 399 sayılı KHK'ye tabi olarak görev yapmaktadırlar. Uyuşmazlık 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164. maddesinde 4667 sayılı kanunla yapılan değişiklik nedeniyle kurum adına takip edip sonuçlandırdığı dava dosyalarında yargı kararıyla karşı tarafa yüklenilen vekalet ücretinin, hiçbir limit veya kısıntıya tabi olmaksızın tamamının hukuk müşavirleri olan avukatlara ait olup olmadığı hususundadır. Uyuşmazlığın çözümü kurum avukatları yönünden 657 sayılı kanunun 146. maddesinin mi, 1136 sayılı kanunun 164. maddesinin mi "özel kanun" niteliğinde olduğunun tespitine bağlıdır.
1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164. maddesinin son fıkrasında yer alan "Avukatla iş sahibi arasında aksi yazılı sözleşme bulunmadıkça tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek avukatlık ücreti avukata aittir." hükmü 4667 sayılı Kanunla değiştirilerek "Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir." hükmü getirilmiştir.
Avukatlık Kanununun 164 üncü maddesinin son fıkrasında yapılan değişiklik ile daha önce avukatla iş sahibi (müvekkil) arasında aksi yazılı sözleşme hükmü bulunması halini içeren istisnai durum ortadan kaldırılarak her halükarda mahkemenin tarife kararına istinaden haksız çıkan tarafa yükletilecek vekalet ücretinin diğer taraf avukatına ait olduğu hükme bağlanmıştır.
Buna karşılık 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 146. maddesinde "Memurlara Kanun, tüzük ve yönetmeliklerin ve amirlerinin tayin ettiği görevleri karşılığında bu kanunla sağlanan haklar dışında ücret ödenemez." hükmü yer almaktadır.
657 sayılı Yasada öngörülen Avukatlık Hizmetleri sınıfında yer alan memurlar temsil yetkisini kanundan, serbest faaliyette bulunan avukatlar ise temsil yetkilerini bir akit olan vekaletnameden almaktadırlar.
Kurum avukatları; Mahkemelerde kurumlarını temsile yetkili devlet memuru olmaları nedeniyle diğer memurların tabi olduğu yasa hükümleriyle bağlıdırlar. Özlük haklarında olduğu gibi idarenin haklı çıktığı davalarda hükmedilen vekalet ücretlerinin kendilerine ödenmesinde yukarıda anılan bu konuya ilişkin özel yasa hükümlerine tabidirler.
399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı KHK'nin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Karamame'nin 37. maddesinde, mahkeme ve icra dairelerince teşebbüs ve bağlı ortaklık lehine hükmedilip borçlusundan tahsil olunan vekalet ücretlerinin, davaları izleyen ve sonuçlandıran avukatlara dağıtımında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümlerinin esas alınacağı belirtilmiş, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 146. maddesinin 2. fıkrasında ise, memurlara kanun, tüzük ve yönetmeliklerin ve amirlerin tayin ettiği görevler karşılığında bu Kanunla sağlanan haklar dışında ücret ödenemeyeceği, hiçbir yarar sağlanamayacağı kurala bağlanmış; 3. fıkrasında da, "Ancak 2.1.1961 tarihli ve 196 sayılı Kanunun 2. maddesi, 7.6.1926 tarihli ve 904 sayılı Kanuna 30.1.1957 tarihli ve 6893 sayılı Kanunla eklenen ek 5. maddenin 1. ve 2. fıkraları, 19.7.1972 tarihli ve 1615 sayılı Kanunun 161. maddesi, 13.1.1943 tarihli ve 4358 sayılı Kanunun değişik 14. maddesi ve 2.2.1929 tarihli ve 1389 sayılı Kanun ile Katma Bütçeli Kurumların, İl Özel İdareleri ve Belediyeler ile bunlara bağlı birliklerin davalarını sonuçlandıran avukat ve saireye verilecek vekalet ücretine ilişkin sair kanun hükümleri saklıdır. (Değişik cümle: 20/03/1997-KHK-570/8 md) Şu kadar ki, vekalet ücretinin yıllık tutarı; 6.000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarın oniki katını geçemez. Bu esasa göre yapılacak dağıtım sonunda artan miktar merkezde bir hesapta toplanarak Maliye Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmeliğe göre diğer avukatlar arasında yukarıdaki miktarı aşmamak üzere eşit olarak dağıtılır, "hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu olayda, kurum avukatı olan davacının 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak kamu personeli statüsünde görev yaptığı ve ücret ve özlük haklarının bu Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlendiği tartışmasız bulunmaktadır.
Bu bağlamda 657 sayılı kanunun vekalet ücretine ilişkin 146. Maddesi hükmü 1136 sayılı kanunun 164. maddesine göre "özel kanun" niteliğinde olup, bu durumda 657 sayılı Yasada kurum avukatlarına verilecek vekalet ücretine ilişkin olarak farklı bir düzenleme yapılmadığı sürece, 1136 sayılı Avukatlık Kanununda 4667 sayılı kanunla yapılan değişikliğin kamu personeli statüsünde bulunan kurum avukatlarına ve bu arada davacıya ödenen vekalet ücretine uygulanan sınırlamayı kaldırdığından söz etmek mümkün olmadığından mahkemece anılan 146. maddede yer alan düzenleme uyarınca inceleme yapılarak davalılara fazla ödenen miktarlar yönünden davanın kabulü gerekirken reddi cihetine gidilmesi doğru görülmemiştir...)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, limit dışı ödendiği ileri sürülen vekalet ücretinin istirdatı istemine ilişkindir.
Yerel Mahkemece, verilen davanın reddine dair verilen karar; Özel Dairece yukarıdaki gerekçeyle bozulmuştur.
Yerel Mahkeme, önceki kararında direnmiş;kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davalı avukatların, Türkiye Elektrik Anonim Şirketi Genel Müdürlüğünde 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak kamu personeli statüsünde görev yapmaları karşısında, kurum adına takip edip sonuçlandırdıkları dava dosyalarında yargı kararıyla karşı tarafa yüklenilen vekalet ücretinin, Kurum içerisinde hangi oranlara göre dağıtımının yapılacağı ve hiçbir limit veya kısıntıya tabi olmaksızın tamamının davalı avukatlara ödenip ödenmeyeceği noktalarında toplanmaktadır.
Öncelikle konuya ilişkin genel açıklama yapılmasının ve yasal düzenlemeler üzerinde durulmasının faydalı olacağı düşünülmüştür.
Yargının önemli unsurlarından olan avukat; id
