"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bodrum 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 09/04/2012
NUMARASI : 2011/575-2012/157
Taraflar arasındaki “tapu iptal ve tescil” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Bodrum 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce davanın kabulüne dair verilen 18.11.2009 gün ve 2006/453 E., 2009/307 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 8. Hukuk Dairesi'nin 11.04.2011 gün ve 2010/4961 E., 2011/2063 K. sayılı ilamı ile;
(... Davacı vekili, vergi kaydı, imar-ihya, miras yoluyla intikal,taksim ve eklemeli kazanmayı sağlayan zilyetlik nedenlerine dayanarak Hazine adına kayıtlı bulunan 134 ada 15 parselin tapu kaydının iptaliyle müvekkili adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiş, davalı Hazine vekili, davanın reddine karar verilmesini savunmuş, mahkemece bozma ilamı uyarınca davanın kabulüne karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de; yapılan araştırma ve inceleme karar vermeye yeterli olmadığı gibi bozma gerekleri de tam olarak yerine getirilmemiştir. Dava konusu 134 ada 15 parsel 23.07.1992 tarihinde çalılık niteliğinde Hazine adına tespit görüp tapuya tescil edilmiştir. Dava konusu taşınmaz, 8764 m2 yüzölçümündedir. 24.03.2009 tarihli ziraatçı uzman bilirkişi raporunda, taşınmaz üzerinde 10-15 ve 25-35 yaşlarında 20 adet aşılı ve mahsuldar zeytin ağacı bulunduğunu belirtmiştir. Bozmadan önce yapılan keşifte dinlenen ziraatçı uzman bilirkişi ise, 7 adet mahsuldar zeytin ağacı ile 30 adet yabani (delice)zeytin ağacından sözetmektedir. Dosyadaki fotoğraflar ve 24.03.3009 tarihli ziraat bilirkişisi raporuna göre, taşınmaz fiziki görünüm itibarı ile taşlık, kayalık, %30-35 eğimli, engebeli topoğrafik bir yapıda, derinliği az toprak yapısına sahip bir yerdir. Kadastro tespitine göre de çalılık niteliğinde olup ancak imar ihya suretiyle kazanılabilir. Böyle bir yerde yabani zeytinliklerin aşılanması imar-ihya sayılabilir ise de ziraatçı uzman bilirkişi raporları arasında çelişki bulunmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; mahallinde yeniden keşif yapılarak, aşılı ve mahsuldar zeytinler ile yabani zeytinlerin bulunduğu alanları ayrı ayrı belirlemek, delicelerin aşılanma tarihlerini tespit etmek, buna göre imar-ihya işlemlerinin yapıldığı tarihi belirlemek, bu tarihten dava tarihine kadar geçen sürenin TMK.nun 713/1 maddesine göre iktisap sağlayıp sağlamayacağı üzerinde durmak, yabani zeytin ağaçlarının bulunduğu bölümde henüz imar-ihya olgusunun tamamlanmadığı kabul edilerek fen bilirkişisi tarafından kroki üzerinde ayırmak, imar-ihyası tamamlanmış bölüm ile ilgili davanın kabulüne, diğer yerler bakımından davanın reddine karar vermek olmalıdır. Aşılanan deliceler yönünden 20 yıllık kazanma süresinin aşının yapıldığı tarihten itibaren başladığının düşünülmesi gerekir... )
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, zilyetliğe dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Mahkemece, zilyetlik ile taşınmaz edinme koşullarının davacı yararına gerçekleştiği gerekçesi ile davanın kabulüne dair verilen karar, davalı vekilinin temyizi üzerine, Özel Daire'ce imar ve ihyanın başlama ve bitiş tarihleri tespit edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda imar ve ihya tarihinden itibaren 80 yıl geçtiği gerekçesi ile davanın kabulüne dair verilen karar, davalı vekilinin temyizi üzerine, Özel Daire'ce yukarda başlık bölümünde yer alan nedenlerle bozulmuştur.
Mahkemece, önceki kararda direnilmiş; hükmü davalı vekili temyiz etmiştir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hüküm kurmaya elverişli olup olmadığı; burada varılacak sonuca göre imar-ihya olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümü açısından, öncelikle, imar ve ihya ile taşınmaz kazanma koşullarının irdelenmesinde yarar vardır.
Kural olarak Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerin olağanüstü zamanaşımı veya başka bir yoldan kazanılması ve tapu siciline tescil edilmeleri mümkün değildir. Ancak Devletin hüküm ve tassarrufu altındaki yerlerle ilgili düzenlemeye yer veren Türk Medeni Kanunu(TMK)'nun 715. maddesinin son fıkrasında, sahipsiz yerler ile yararı kamuya ait malların kazanılması, b