(506 S. K. m. 79, 86) (2577 S. K. m. 15)

Dava ve Karar: Taraflar arasındaki “kurum işleminin iptali” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Kayseri 3. İş Mahkemesince davanın reddine dair verilen 17.05.2011 gün ve 2010/429 E., 2011/235 K sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10. Hukuk Dairesi'nin 02.07.2012 gün, 2011/9254 E.,2012/12940 sayılı ilamı ile;

(...Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79. maddesinin 12 ve 13. fıkralarıdır. Anılan maddenin 13. fıkrasında “sigorta müfettişi tarafından, Kuruma bildirilmediği tespit edilen asgari işçilik tutarı üzerinden Kurumca re'sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri bu Kanunun 80 inci maddesi de nazara alınarak işverene tebliğ olunur. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazın reddi halinde, işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir.” hükmü mevcuttur.

Eldeki dava dosyasına konu olayda, Mahkemece, Kurumca eksik işçilik tespiti nedeniyle hesaplanan prim borcu ve gecikme zammının ödenmesine yönelik bildirimin, davacıya 30.03.2010 tarihinde tebliğ edildiği, davacının, Kurumun itiraz komisyonuna bir aylık süre içerisinde itirazda bulunduğu, itirazın reddine dair komisyon kararının davacıya 16.04.2010 tarihinde tebliğ edildiği, ret kararına karşı idare mahkemesinde 14.07.2010 tarihinde dava açıldığı bu haliyle bir aylık hak düşürücü süre içinde dava açılmadığı gerekçesi ile karar verildiği anlaşılmaktadır.

Davacı vekilinin Kurum komisyon kararının tebliğinden itibaren süresi içinde Kayseri 1. İdare mahkemesinin 2010/313 Esasına kaydedilen davayı açtığını, anılan davada verilen dilekçenin reddi kararından sonra süresinde 14.07.2010 tarihli iptal davasını açtığını ileri sürmesi karşısında, anılan dava dosyasının celp edilerek, yukarıda zikredilen bir aylık hak düşürücü süre içinde davanın açılıp açılmadığı irdelenerek, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir…)

gerekçesiyle hükmün bozulmasına, karar verilerek dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN: Davacı vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.

Davacı vekili, 26/08/2009 tarihinde Pınarbaşı ilçesinde bulunan pazar yerinde, Ç. Z., M. B. ve C. Ç.'nin balık satar iken jandarma tarafından yakalandıklarını, hırsızlık suçundan yargılanmamak için kendilerini, müvekkil firmanın işçisi olarak tanıttıklarını, ancak bunların hiçbir şekilde müvekkil işverenle bir bağlantılarının olmamasına rağmen davalı kurum tarafından sigortasız işçi çalıştırılmasından dolayı müvekkili işverene idari para cezası kesildiğini ayrıca prim indiriminin iptal edildiğini, Kurum işlemlerinin iptali için Kayseri 1. İdare Mahkemesine dava açtıklarını ancak davanın görevsizlik nedeniyle reddedildiğini, bu nedenle 16.04.2010 tarih ve 6125776 sayılı prim belgelerine ve 21/04/2010 tarih ve 6379623 sayılı pirim indiriminin iptaline ilişkin, işlemlerin iptali ile Ç. Z., M. B. ve C. C.'nin müvekkili şirketin çalışanları olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.

Davalı SGK vekili, Ç. Z., M. B. ve C. C.'nin jandarmaya vermiş oldukları ifadelerinde davacı şirketin iş yerinde çalıştıklarını beyan etmeleri üzerine, davacıdan çalışanların belgelerinin istendiği, 5510 Sayılı Kanunun 59 maddesi uyarınca çalışanların kuruma bildirilmesinin zorunlu olduğunu, davacı iş verenin müvekkil kuruma bildirilmeyen çalışanlar ile ilgili Kurum işleminin yasal olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesi savunmuştur.

Mahkemece; 506 sayılı Yasanın 86/7 maddesindeki bir aylık sürenin, hak düşürücü süre niteliğinde olduğunu, davalı kurumun, itirazının reddine ilişkin kararın tebliğinden itibaren bir aylık süre içinde dava açılmaması nedeniyle, Kurum işlemi kesinleştiğinden, bu işleme karşı açılan davanın reddine karar verilmiştir.

Davacı vekilinin temyizi üzerine, Özel Daire’ce, yukarıda açıklanan nedenlerle karar bozulmuştur.

Yerel mahkemece; “Bozma ilamında her ne kadar Kayseri 1. İdare Mahkemesinin dosyasının celbedilerek süresi içerisinde dava açılıp açılmadığının irdelenmesi belirtilmiş ise de adı geçen dava dosyası mahkememizin 07/10/2010 tarihli müzekkeresi ile getirtilip 16/12/2010 tarihli celse de de incelenerek dosya arasına alındığı, mahkemenin kararını bu dosyanın incelenmesiyle verdiği, 506 Sayılı Yasanın 79/12-13 ve 80. maddesi gereğince, işverene tebliğ edilen borcuna karşı