"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki “tazminat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir 5. İş Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 12.11.2012 gün ve 2008/275E. 2012/751 K. sayılı kararın incelenmesi davacılar vekili ile davalılardan P.. Bilişim Tekstil Turizm İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti ve S.. P.. vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 26.03.2013 gün ve 2013/2573 E. 2013/5754 K. sayılı ilamı ile;
(...1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalılar P.. Bilişim Tekstil Turizm İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve S.. P..'nın tüm, davacıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, iş kazasına sonucu ölen işcinin yakınlarının manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkeme,davanın kısmen kabulü ile, davacı H.. B..'a takdiren 8.000,00 TL, davacılar C.... ayrı ayrı takdiren 6.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacılar S.. B.., Ö..... yönünden açılan davaların ise bu alacakların ibra edilmesinden dolayı ayrı ayrı reddine, yasal kesintilerin ödeme sırasında nazara alınmasına, karar vermiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 26.01.2007 tarihli İbraname-Feragatname başlıklı ölen işcinin kardeşi B...ve babası S.. B.. (kendi adına asaleten reşit olmayan çoçukları adına velayeten) tarafından imzalanan belgelerde“...10.1.2007 tarihinde meydana gelen kaza neticesinde vefat eden A..r için tarafımıza destekten yoksun kalma tazminatı ve maddi tazminat mahiyetinde gerekli nakdi parasal yardım yapılmış olmakla, işveren tarafından maddi ve manevi tazminat mahiyetinde olmak üzere şahsımıza ödenen meblağ hususunda tam bir mutabakatla anlaşmaya varmış bulunmaktayız. Bu bağlamda, maddi ve manevi tazminat mahiyetinde tarafımıza ödenen meblağın haricinde işveren sıfatına haiz S.. P.. ile sahibi ve ortağı bulunduğu P.. Bilişim Tekstil Turizm San ve Tic. Ltd. Şti'den herhangi hak ve alacak talep etmeyeceğimizi beyan eder, iş bu husus ile ilgili olarak kendisini ve sahibi bulunduğu P.. Bilişim Tekstil Turizm San ve Tic. Ltd. Şti'ni tüm serbest irademiz ile ibra ederiz” şeklinde belirtildiği anlaşılmaktadır.
Bir çok Yargıtay kararında vurgulandığı üzere alacaklının alacak hakkından vazgeçmesini ve bu suretle borçlunun borçtan kurtulmasını kapsayan akde "ibra" denir. İbranamenin kural olarak yapılmış olan ödeme ile sınırlı olarak bağlayıcılığı asıldır.Bu durum İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Mevzuatının temel prensibi olan "işçinin korunması temel ilkesi"ne de uygun düşecektir.Gerçek anlamda ibranameden söz edebilmek için yapılan ödemenin miktar olarak ibranamede açıkça gösterilmesi ve ödemenin yapıldığı tarihteki zararı karşılaması koşuldur. Başka bir anlatımla, yapılan ödemeyi belli etmeyen sözleşmeyi işvereni borcundan kurtaran ibraname olarak nitelendirmeye olanak olmadığı açık-seçiktir.
Yapılacak iş; yapılan ödemeyi belli etmeyen sözleşmeyi işvereni borcundan kurtaran ibraname olarak nitelendirmeye olanak olmadığı gözetilerek davacılar S.. B.., Ö.. B.., E..B.., N.. B.. ve A.. B..yararına uygun miktarlarda manevi tazminata hükmedilmesinden ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır..)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davacılar vekili ile davalılardan P.. Bilişim Tekstil Turizm İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti ve S.. P.. vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, iş kazası nedeniyle ölen sigortalının yakınlarının uğradığı zararların tazmini istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, müvekkillerinden Selim’in oğlu, Herdem’in üvey oğlu olan diğer davacıların kardeşi olan A.... davalılardan P.. Ltd. Şti'nin inşaatında çalışmakta iken 10/01/2007 tarihinde geçirdiği iş kazası nedeniyle vefat ettiğini, kaza mahallinde iş güvenliği konusunda yeterli önlemin alınmadığını belirterek, davacı baba S.. B.. için 150.000,00 YTL, üvey anne H.. B.. için 50.000,00 YTL, kardeşleri Ö..... için ayrı ayrı 15.000,00’ er YTL olmak üzere toplam 290.000,00 YTL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir
Davalılar P..... Tekstil Turizm İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti ve S.. P.. vekili, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, olay mahallinde her türlü güvenlik önleminin alınmış olduğunu, müteveffanın kendi hatası nedeniyle düşüp vefat ettiğini, müvekkillerinin müteveffanın geride kalan ailesine yardım edilmediği iddiasının yersiz olduğunu, gelenek ve göreneklere göre defnin yapılabilmesi için her türlü yardımın yapıldığını, davacıların müvekkillerini ibra ettiğini, bu yüzden dava açamayacaklarını, davacı üvey annenin tazminat davası açma hakkının bulunmadığını, tazminat talebinin zenginleşme amacı taşıdığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Davalı S.... davayı kabul etmediğini, şantiye şefi olmadığını, bu nedenle kaza ile ilgili sorumluluğunun bulunmadığını, kendisinin de vasıfsız işçi olarak çalışmakta olduğunu ve şantiye şefi olma yeterliliğinin de bulunmadığını belirterek, açılan davanın reddini savunmuştur.
Yerel Mahkemece, iş kazası nedeniyle davalılar P.. Ltd. Şti.’nin %70, S.. P..'nın %15 S....%10 ve maktulun ise %5 oranında kusurlu oldukları kabul edilerek, H.. B.. yararına 8.000,00 TL, C.... yararına ise ayrı ayrı 6.000,00 TL manevi tazminata hükmedilip, diğer davacılar baba S.. B.., kardeşler Ö... yönünden ise; Didim 1.Noterliğinin 26/01/2007 tarih ve 6540, 6539 yevmiye nolu ibraname-feragatname ile maddi ve manevi tazminat ödemesi yapıldığı, davalı tarafla anlaşmaya varıldığı ve ileriye dönük tüm davalardan feragat edilerek davalıların ibra edildiği, gerekçesiyle davanın reddine dair verilen karar taraf vekillerinin temyizi üzerine, Özel Dairece yukarıda yazılı gerekçeyle bozulmuştur. Yerel Mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Direnme hükmünü, davacılar vekili ile davalılardan P...Bilişim Tekstil Turizm İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti ve S.. P.. vekili temyiz etmiştir.
Yerel Mahkeme, davalılar P... Bilişim Tekstil Turizm İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti ve S.. P.. vekiline “Mahkemenin 17.07.2013 tarih ve 2013/328 E., 2013/382 K sayılı kararını 17.07.2013 tarihinde temyiz ettiğiniz, ancak dosyaya ait eksik harç ve masraf bulunduğu anlaşıldığından, HUMK’nun 434/3. maddesi gereğince aşağıda belirtilen miktarın muhtıranın tebliğ tarihinden itibaren yedi günlük kesin süre içinde dosyamıza yatırılması, aksi halde temyiz isteminden vazgeçmiş sayılacağınıza karar verileceği ihtar olunur” şeklindeki meşruhatı içeren bir davetiye göndermiş, bu davetiyenin davalılar vekiline 20.09.2013 tarihinde tebliğ edilmesinden sonra, evrak üzerinden yaptığı inceleme sonucunda, 07.10.2013 gün 2013/328-382 sayılı ek kararla, “…Davalılar vekiline, temyiz ettiği dosyaya ilişkin ek temyiz harcı ve masrafları yatırması için muhtıra tebligatı çıkarılmış, Muhtıranın 20/09/2013 tarihinde tebliğ edildiği, 7 günlük yasal süre içersinde harç ve masrafların yatırılmadığı anlaşıldığından HUMK.’nun 434. maddesi gereğince temyiz talebinin reddine karar verilmesi gerekmiştir…” şeklindeki gerekçeyle, HUMK.nun 434. maddesi uyarınca davalılar vekilinin temyiz talebinin reddine karar vermiştir. Davalılar vekili, temyiz harcının eksik yatırıldığına dair muhtıranın 20.09.2013 tarihinde tebliğ edildiğini 2.732,40 TL temyiz tamamlama harcının 27.09.2013 tarihinde mahkeme veznesine, avans giderini de Didim PTT’ye yatırdığına dair dekontları Didim 2. Asliye Hukuk mahkemesinin 2013/895 muhabere sayılı evrakı ile yerel mahkemesine gönderilmek üzere mahkemeye teslim edildiğini, yerel mahkemece söz konusu evrakların yok sayılarak muhtıra gereğini süresi içersinde yerine getirmesine rağmen temyiz talebinin reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, temyiz talebinin reddine ilişkin hükmü temyiz etmiş; iş bu kararın kaldırılması suretiyle, önceki temyiz dilekçesinde belirtilen nedenlerle direnme kararının bozulmasını istemiştir.
Hukuk Genel Kurulundaki görüşmede, işin esasına geçilmeden önce, Yerel Mahkemenin yukarıda belirtilen 07.10.2013 gün 2013/328-382 sayılı ek kararının kaldırılmasının gerekip, gerekmediği hususu ön sorun olarak incelenmiştir.
Somut olayda davalılar vekilinin kendisine 20.09.2013 tarihinde tebliğ edilen muhtıranın gereğini 7 günlük süre içinde 27.09.2013 tarihinde yerine getirerek eksik harç ve posta giderini süresinde tamamladığı anlaşıldığından, Yerel Mahkemece muhtıranın gereklerinin yerine getirilmediği gerekçesine dayalı olarak, direnme kararının temyiz edilmemiş sayılması yönünde oluşturulan ek kararın kaldırılmasına oybirliği ile karar verilip, ön sorun bu şekilde aşıldıktan sonra, işin esası inc
