Bölge Adliye Mahkemesi

Bölge Adliye Mahkemesi Karar Arama Motoru

Hukuk alanında eğitim gören öğrencilerin ve mesleklerini icra eden avukat, hâkim ve savcıların güncel içtihatları takip edebilmeleri için bölge adliye mahkemelerinin verdiği emsal niteliğindeki kararlara; Full & Egal’in Detaylı Arama özelliğiyle; ülke, mahkeme ve kurum filtreleriyle Bölge Adliye Mahkemesi seçeneği seçilerek veri tabanından binlerce istinaf kararı arasından arama yapılabilir.

Bölge Adliye Mahkemesi Nedir?

Bölge Adliye Mahkemeleri, 5235 sayılı ve 26/9/2004 tarihli kanunla kurulan ve ilk derece mahkemeler ile üst derece mahkemeler arasında yer alan ara derece mahkemesidir. Uygulamada Bölge Adliye Mahkemelerine istinaf mahkemesi de denir. Oluşturulan bu yeni mahkeme ile yerel mahkeme kararlarına karşı temyiz yoluna gitmeden önce istinaf yoluna başvurulabilecektir. Ancak altyapı yetersizliğinden dolayı Bölge Adliye Mahkemelerinin kurulması ve bu sebeple istinaf yolunun yürürlüğe girmesi pek çok kez ertelenmiştir. Son olarak ise Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine dair Yönetmelik 6 Ağustos 2015 tarihinde 29437 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren ilgili Yönetmelikle birlikte Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemelerinin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Kararla bölge adliye mahkemeleri öngörüldüğü üzere 20.07.2016 tarihinde göreve başlamıştır.

Bölge Adliye Mahkemeleri Kaç Tanedir Ve Nerededir?

İstanbul, Sakarya, Ankara, Samsun, Trabzon, Erzurum, Bursa, İzmir, Konya, Kayseri, Diyarbakır, Van, Antalya, Adana ve Gaziantep olmak üzere toplamda on beş tane Bölge Adliye Mahkemesi bulunmaktadır. Her bir Bölge Adliye Mahkemesi kendi yargı çevrelerine dâhil olan il ve ilçelerin idari sınırları içindeki alt mahkemelerin vermiş olduğu kararları incelemektedir.

Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluşu

Bölge adliye mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen yerlere, Hâkimler ve Savcılar Kurulunun olumlu görüşü alınarak kurulur. Yargı çevresinin belirlenmesi, değiştirilmesi veya kaldırılması kararlarını Adalet Bakanlığının önerisiyle Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu verir. Alınacak tüm kararlar, Resmi Gazetede yayımlanır.

Bölge Adliye Mahkemesi Yapısı, Kurulları Ve Daireleri

Bölge Adliye Mahkemeleri, başkanlık, ceza daireleri başkanlar kurulu, hukuk daireleri başkanlar kurulu, daireler, Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı, Bölge Adliye Mahkemesi adalet komisyonu ve müdürlüklerden oluşur. Her Bölge Adliye Mahkemesinde en az üç hukuk ve en az iki ceza dairesi bulunur. Dairelerin sayısı gerekli görüldüğü hallerde Adalet Bakanlığının önerisi ile Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından azaltılıp arttırılabilir. Daireler bir başkan ve yeteri kadar üyeden oluşur. Her Bölge Adliye Mahkemesinde başkan ve yazı işleri müdürlüğünden oluşan başkanlık ile bir başkan bulunur. Her Bölge Adliye Mahkemesinde Cumhuriyet başsavcısı ve yeteri kadar Cumhuriyet savcısından oluşan bir Cumhuriyet başsavcılığı bulunur. İlgili dairelerin başkanları ve Bölge Adliye Mahkemesi başkanı, ceza daireleri başkanlar kurulunu ve hukuk daireleri başkanlar kurulunu oluşturur.

Bölge Adliye Mahkemesi İşleyişi

Bölge Adliye Mahkemesi hukuk dairesi ilk olarak bir ön inceleme yapar. İncelemenin başka bir daire tarafından yapılıp yapılmaması gerektiği, kararın kesin olup olmadığını, başvurunun süresi içinde yapılıp yapılmadığını, başvuru şartlarının yerine getirilip getirilmediğini, başvuru sebeplerinin ve gerekçesinin gösterilip gösterilmediğini inceler. Yapılan ön inceleme aşamasında bir eksiklik tespit edilmezse inceleme aşamasına geçilir. Kamu düzenine ilişkin konular haricinde, inceleme dilekçe üzerinde gösterilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. İstinaf mahkemesi hukuka uygunluk denetiminin yanı sıra, gerekli gördüğünde duruşma yaparak işin esasına girebilir ve yeniden bir karar verir. Daireler, bir başkan ve iki üyenin katılmasıyla toplanır. Görüşmeler gizli yapılır ve kararlar çoğunluk oyla verilir.

Bölge Adliye Mahkemesi Görev Ve Yetkileri

5235 sayılı Kuruluş Kanunun 36. ve 37. maddeleri uyarınca; bölge adliye mahkemeleri, adli yargı ilk derece hukuk veya ceza mahkemelerince verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararlara karşı yapılan başvuruları inceleyip karara bağlar. Yargı çevresi içinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk ve ceza mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek, yargı çevresindeki yetkili adli yargı ilk derece hukuk mahkemesinin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığında veya yargı sınırlarının kapsamında uyuşmazlık yaşayan iki mahkemenin yargı sınırlarının belirlenmesinde tereddüt edilmesi durumunda, dosyanın dava için uygun mahkemeye nakledilmesine karar vermek, Bölge Adliye Mahkemesinin görevleri arasında yer alır.

Bölge Adliye Mahkemeleri Kanunu

26/9/2004 tarihinde kabul edilen 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş Görev Ve Yetkileri Hakkında Kanun, Resmi Gazete’de yayımlandığı 7/10/2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2007’de uygulamaya geçilmesi gereken, ancak altyapı yetersizliğinden ötürü açılışı sürekli ertelenen Bölge Adliye Mahkemeleri sonunda 20.07.2016 tarihinde faaliyete geçmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi Kararları Ve Erişim

Bölge adliye mahkemelerinin verdiği emsal niteliğindeki kararlar hem hukuk fakültelerinde okumakta olan hukuk öğrencilerinin hem de meslekteki avukat, hâkim ve savcıların güncel yargı kararlarını takip edebilmesi ve hukuktaki şeffaflık ilkesinin sağlanması açısından çok önemli bir yere sahiptir. Bölge adliye mahkemelerinin kararlarına; Full & Egal arama motoru içtihat başlığı altından; Detaylı Arama filtreleriyle Bölge Adliye Mahkemesi seçeneği seçilerek veri tabanından binlerce istinaf kararı arasından arama yapılabilir.

Bölge Adliye Mahkemesi Hangi Kararları Verebilir?

Bölge Adliye Mahkemesi, HMK m.135/1’de belirtildiği üzere; yerel mahkemenin görevsiz veya yetkisiz olmas, davaya bakması yasak olan hâkimin davaya bakmış olması gibi usule aykırılıkların varlığı halinde ilgili yerel mahkeme kararının esasını incelemez. İlk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve dosyanın yeniden görülmesi için ilgili yerel mahkemeye ya da uygun göreceği başka bir görevli ve yetkili alt mahkemeye, duruşma yapmadan ve kesin olarak gönderilmesine karar verir. Eğer Bölge Adliye Mahkemesi yaptığı inceleme sonucunda alt mahkemenin kararının hukuka uygun olduğuna kanaat getirirse, istinaf başvurusunun esastan reddine; yargılamada eksiklik bulunmakla birlikte, yeniden yargılamaya ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata varsa duruşma yapılmadan kararın düzeltilmesi suretiyle esas hakkında karar verir. Diğer hallerde ise Bölge Adliye Mahkemesi duruşma yaparak esas hakkında karar verir. Temyizden farklı olarak bozma ya da onama kararı verilmez. İlk derece mahkemesinin kararı kaldırılır veya kısmen ya da tamamen kabulüne karar verilir.

Bölge Adliye Mahkemesi Kurulları Ve Daireleri

Her Bölge Adliye Mahkemesinde en az üç hukuk ve en az iki ceza dairesi bulunur. Dairelerin sayısı gerekli görüldüğü hallerde Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca artırılıp azaltılabilir. Her dairede bir başkan ve yeteri kadar üye bulunur. İlgili dairelerin başkanları ve Bölge Adliye Mahkemesi başkanı, ceza daireleri başkanlar kurulunu ve hukuk daireleri başkanlar kurulunu oluşturur. Başkanlar kurulunun görevi, Bölge Adliye Mahkemesi hukuk ve ceza dairelerini numaralandırmak ve aralarındaki iş bölümünü belirlemek, daireler arasında çıkan iş bölümü uyuşmazlıklarını karara bağlamaktır. Bunun yanı sıra, benzer olaylarda Bölge Adliye Mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında veya ilgili Bölge Adliye Mahkemesi ve başka bir istinaf mahkemesi arasında hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında uyuşmazlık tespit edilmesi halinde, bu uyuşmazlığın giderilmesi için gerekçeli olarak ve kendi görüşlerini de ekleyerek, uyuşmazlığın giderilmesi için Yargıtay’a re’sen başvururlar veya ilgili makamların istemi üzerine başvurabilirler.

Bölge Adliye Mahkemesi Dosya Sorgulama

Son dönemde kullanımı oldukça kolaylaşan ve yaygınlaşan e-devlet uygulamasından E-Devlet Şifresi, Elektronik İmza, Mobil İmza veya İnternet Bankacılığı ile e-Devlet Kapısı sistemine giriş yaparak; https://www.turkiye.gov.tr/davalarim adresinden sorgulama yapılabilir. Bunun yanı sıra, Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı’na bağlı geliştirilen https://www.adalet.gov.tr/ sitesi de kullanılabilir.

Sık Sorulan Sorular

Bölge Adliye Mahkemesi hakkında sık sorulan sorular

Tüm Bölge Adliye Mahkemesi kararlarına, Full & Egal arama motorlarından Detaylı Arama filtre seçenekleriyle ülke, mahkeme/kurum kısmından Bölge Adliye Mahkemesi seçeneği seçilerek veri tabanında milyonlarca içtihat kararı arasından arama yapılabilir.
Full & Egal’e ücretsiz olarak üye olduktan sonra, üyeler; İçtihat Paketleri sayfamızdan kendilerine uygun olan içtihat paketini seçerek, tüm dünyadaki mahkeme içtihatlarına sınırsız erişim ve indirme hakkı elde ederler. Hiçbir ülke için kısıtlama yapılmaz.
Tüm Bölge Adliye Mahkemesi kararları, Full & Egal İçtihat Detay sayfasında bulunan çevrilmesi istenilen dil kısmından, istenilen dil seçilerek çevrilebilir. İstenilen karar Full & Egal’in kendi çeviricisi tarafından otomatik olarak tercüme edilir.
26 Eylül 2004 tarih ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkında Kanun, bölge adliye mahkemelerinin kuruluş kanunudur.
İstinaf kelime anlamı olarak yeniden başlama veya baştan alma anlamlarına gelmektedir. Bölge Adliye Mahkemelerinin bir diğer adıdır ve olağan kanun yollarından birisidir. Yani istinaf mahkemeleri ara derece mahkemeleridir. İstinaf mahkemeleri, ilk derece mahkemeleri tarafından verilmiş kararların hem usul yönünden hem de esas yönden denetleme yapan üst dereceli mahkemelerdir.
26 Eylül 2004 tarih ve 5235 sayılı kanunla hukuki zemini hazırlanan istinaf mahkemeleri, kâğıt üzerinde ilk defa 2007 yılında kurulmuştur. Altyapı yetersizliklerinden dolayı, faaliyete başlama tarihleri sürekli ertelenmek zorunda kalmıştır. Ancak 20 Temmuz 2016 tarihinde faaliyete sokulabilmiştir. Şu an itibariyle on beş Bölge Adliye Mahkemesi faaldir.
İstinaf süresi; hukuk davalarında gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta, ceza davalarında ise kararın açıklandığı duruşmaya katılan taraflar için karar tarihinden itibaren yedi gündür. Tarafların yokluğunda karar verilmesi halinde istinaf süresi gerekçeli kararın tebliğinden itibaren başlar. İstinafa cevap süresi de bu sürelerle aynıdır.
Davaların büyük çoğunluğu istinaf edilerek bölge adliye mahkemelerine taşınmaktadır. Bölge adliye mahkemelerinin yıllık ortalama görülme süresi açıklanmamıştır. Her yıl ortalama bir milyon dosya istinaf edilmektedir. Bir adli yıl içerisinde karara çıkan dosya sayısı sekiz yüz bin civarlarındadır. Bu nedenle istinaf edilen bir dosyanın ortalama altı ay ile iki yıl içinde sonuçlanması beklenmektedir.
01.01.2021 tarihinden itibaren verilen kararlar için parasal sınır 5.880 TL’dir. Ancak 5.880 TL’yi aşan uyuşmazlıklar için istinaf kanun yoluna gidilebilir. Bu para sınırının altında kalan değerler için yerel mahkemenin kararı kesindir.
 01.01.2021 tarihinden itibaren verilen kararlar için parasal sınır 78.630 TL’dir. Ancak 78.630,00 TL’yi aşan uyuşmazlıklar için istinaf kanun yoluna gidilebilir. Bu para sınırının altında kalan değerler için yerel mahkemenin kararı kesindir.
Bölge adliye mahkemeleri kararlarına ulaşmak için kullanılan, veri tabanları içerisinde arama yapan çevrimiçi uygulamalara karar arama motoru denir. Full & Egal içtihat arama motorunda ülke ve mahkeme/kurum filtrelerini kullanarak ve Bölge Adliye Mahkemesi seçeneği seçilerek, veri tabanından milyonlarca içtihat kararı arasından arama yapılabilir.
Full & Egal’de sınırsız şekilde tüm dünyadaki mahkeme içtihatlarına erişim, içtihat metinlerini istenilen dile sınırsız çevirme, istenilen dilde aranacak anahtar kelimeleri yazarak diğer dillerdeki içtihatlar içerisinde arama yapma, içtihatların içeriklerinin PDF formatında sınırsız olarak indirilebilme özelliklerine sahip karar arama sayfasına ulaşabilirsiniz.
2021 yılı itibariyle İstanbul, Sakarya, Ankara, Samsun, Trabzon, Erzurum, Bursa, İzmir, Konya, Kayseri, Diyarbakır, Van, Antalya, Adana ve Gaziantep olmak üzere toplamda on beş tane Bölge Adliye Mahkemesi bulunmaktadır.
2021 yılı itibariyle İstanbul, Sakarya, Ankara, Samsun, Trabzon, Erzurum, Bursa, İzmir, Konya, Kayseri, Diyarbakır, Van, Antalya, Adana ve Gaziantep olmak üzere toplamda on beş tane Bölge Adliye Mahkemesi bulunmaktadır.
Ön incelemenin ve eğer ön inceleme neticesinde herhangi bir eksiklik bulunmadığına kanaat getirilirse esastan incelemeye geçilir. Tüm bu sürecin ne kadar süreceği, gerek bölge adliye mahkemelerinin iş yükü, gerekse ilgili dairenin iş yükünün belirleyici olduğu bir husustur. Günümüzde bu süre altı ay ile iki yıl arasında değişmektedir.
Bölge Adliye Mahkemelerinin kararlarına karşı olağan kanun yolu Yargıtay’a temyize gitmektir. Bölge Adliye Mahkemelerinin hukuk dairelerinin verdiği nihai kararlara karşı eğer temyizi mümkünse iki hafta içinde temyiz yoluna başvurulabilir. HMK m.362’de sayılan kararlar haricindeki kararların temyizi kabildir. Bu kararlardan bazılarına; miktar veya değeri 78.630 TL’yi aşmayan davalara ilişkin, çekişmesiz yargı işlerinde verilen, geçici hukuki korumalar hakkında verilen ve soy bağına ilişkin sonuçlar doğuran davalar hariç olmak üzere, nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davalarla ilgili kararlar örnek olarak verilebilir.
 Evet, Bölge Adliye Mahkemesi kararlarında parasal bir sınır vardır. İstinaf mahkemesinin verdiği nihai kararlardan, miktar veya değeri 78.630 TL’yi aşmayan davalarda Bölge Adliye Mahkemesinin kararının temyiz edilmesi mümkün değildir.
İlk derece mahkemesi tarafından verilen nihai kararın olağan kanun yollarından olan istinafa başvurularak görevli ve yetkili Bölge Adliye Mahkemesinin ilgili dairesinde inceleme aşamasında olduğu anlamına gelir.
Bölge adliye mahkemeleri, istinaf başvurusu ile önüne gelen hukuki uyuşmazlığı hem maddi hem de hukuki açıdan inceleyerek karar verir. İstinaf, hukuki uyuşmazlığın yeniden ele alınmasını sağlayan ilk derece mahkemesi ile üst derece mahkemesi arasındaki ara derece mahkemesidir.
İstinaf mahkemesi eğer ilgili kararın hukuka aykırılığına kanaat getirirse temyiz usulündeki gibi yalnızca bozma kararı verip dosyanın gönderilmesine karar vermez. Alt derece mahkemesinin kararını kaldırıp, kendisi esas hakkında karar verir.
Eğer istinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesinin kararının hukuka aykırılığına karar verirse, bu durumda Bölge Adliye Mahkemesi duruşma yaparak esas hakkında yeni bir karar verir.
HMK m.353/1’de sayılan aykırılıkların varlığı durumunda, esası incelemeden ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve dosyaya uygun bir mahkeme tayin etme kararı verir. Yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayacak bir hatanın varlığını ya da gerekçede bir hatanın varlığını tespit ederse yalnızca hatayı düzeltmekle, esas hakkında duruşma yapmadan karar verir. Diğer hallerde ve hukuka aykırılık tespit ettiği durumlarda ise ilk derece mahkemesinin kaldırılmasına karar verir ve duruşma yaparak yeniden karar verir.
Dosyanızın hala inceleme aşamasında olduğunu ve henüz karar verilmediğini ifade etmek için dosya durumu açık ifadesi kullanılır.
Bölge adliye mahkemeleri kararlarına, Full & Egal’de içtihat başlığı altından; yalnızca ülke, mahkeme/kurum kısmından Bölge Adliye Mahkemesi seçeneği seçilerek veri tabanından milyonlarca içtihat kararı arasından arama yapılabilir.
İstinaf aşamasındaki tüm dosyalar, e-devlet uygulamasından E-Devlet Şifresi, Elektronik İmza, Mobil İmza veya İnternet Bankacılığı ile e-Devlet Kapısı sistemine giriş yaparak; https://www.turkiye.gov.tr/davalarim adresinden sorgulama yapılabilir.
Tüm dava dosyaları gibi istinaf aşamasındaki dosyalarI da, e-devlet uygulamasından E-Devlet Şifresi, Elektronik İmza, Mobil İmza veya İnternet Bankacılığı ile e-Devlet Kapısı sistemine giriş yaparak; https://www.turkiye.gov.tr/davalarim adresinden sorgulama yapılabilir. Bunun yanı sıra vekâlet sahibi avukatlar da UYAP sistemi üzerinden erişim sağlayabilirler.
Tüm dava dosyaları gibi istinaf aşamasındaki dosyaları da, e-Devlet uygulamasından e-Devlet Şifresi, Elektronik İmza, Mobil İmza veya İnternet Bankacılığı ile e-Devlet Kapısı sistemine giriş yaparak; https://www.turkiye.gov.tr/davalarim adresinden sorgulama yapılabilir. Bunun yanı sıra bir avukatınız varsa, vekâlet sahibi avukatlar da UYAP sistemi üzerinden erişim sağlayabilirler.
Atamalar Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca yapılır. Bölge Adliye Mahkemesi başkanı ve daire başkanları, birinci sınıfa ayrılmış olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hâkim ve savcıları arasından seçilir.
Atamalar Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca yapılır. Bölge Adliye Mahkemesi üyeleri, birinci sınıf ayrılmış olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hâkim ve savcıları arasından seçilir.
Atamalar Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca yapılır. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet başsavcıları, birinci sınıfa ayrılmış olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hâkim ve savcıları arasından seçilir. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet savcıları ise hâkimlik ve savcılık mesleğinde fiilen en az sekiz yıl görev yapmış ve üstün başarısı ile Bölge Adliye Mahkemesinde yararlı olacağı anlaşılmış bulunan adli yargı hâkim ve savcıları arasından seçilir.