Sık Sorulan Sorular
Rekabet Kurumu hakkında sık sorulan sorular
Serbest Piyasa ekonomisi kapsamında rekabet kurallarına aykırı gelişmeleri engelleyen, rekabetin sağlıklı şekilde gelişmesini denetleyen bağımsız bir kurumdur.
Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti olan Ankara’da yerleşiktir.
Kurul, Başkanlık ve Danışmanlık Birimlerinden oluşur. Full & Egal üzerinden tüm güncel Rekabet Kurumu kararlarına ulaşabilirsiniz.
Ticari faaliyetlerde bulunan şirketlerin Rekabet Kurumu’nun emsal kararlarını incelemesi yön gösterici olmakta, yaptırım kararlarının hangi olay ve konularda düzenlenmiş olduğunu bilmesi oluşabilecek zararları en aza indirme ve ticari sürekliliği sağlamak açısından önem arz etmektedir.
Rekabet kurulu nihai kararlarını düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamında verir. İnceleme sonucunda ilgili teşebbüsün ya da teşebbüs birliklerinin yaptıkları işlemler sonucunda, doğrudan veya dolaylı olarak 4054 sayılı ve 7/12/1994 tarihli Rekabetin Korunması Hakkında Kanun maddesinde yasaklı durumların oluşmasına sebebiyet verilip verilmediğini tespit edilir. Rekabet Kurulu tarafından verilen nihai kararlara Full & Egal; https://www.fullegal.com/arama-motorlari bağlantısından ulaşılabilir. İlgili bağlantıda bulunan, İçtihat kısmı seçilerek, Mahkeme/Kurum olarak Rekabet Kurulu seçilip, arama motoruna anahtar kelime yazılarak veri tabanındaki milyonlarca karar arasından arama yapılabilir.
Full & Egal’e ücretsiz olarak üye olduktan sonra istediğimiz içtihat paketini satın alıp tüm site içeriğine sınırsız şekilde erişmek mümkündür. Full & Egal’de; https://www.fullegal.com/arama-motorlari bağlantısından ulaşılabilen Rekabet Kurumu Karar Arama Motorundan istenilen tüm kararlara ulaşılabilir. Ulaşılan kararları indirip kaydetmek veya yazdırmak mümkündür. Ayrıca ulaşılan tüm kararların istenilen dile, Full & Egal’in kendi tercüme özelliği kullanılarak, çevrilebilmesi de mümkündür.
Şikâyet ya da ihbar üzerine, başvuruyu değerlendirip önaraştırma ve soruşturmanın gerekli olup olmadığına karar verir. Önaraştırma yapılmasına karar verilirse, görevlendirilen raportör veya raportörler otuz gün içerisinde elde ettiği bilgileri, delilleri ve görüşlerini rapor halinde Kurula sunar. Kurul, bu sunulan raporu on gün içinde toplanarak görüşür ve soruşturmanın gerekli olup olmadığına karar verir. Soruşturmaya başlandığı takdirde, soruşturma altı ay içinde sonlandırır. Gerekli görülürse, bir defaya mahsus olarak, altı aylık ek süre daha verilebilir. Soruşturma sonrası hazırlanan rapor Kurula sunulur ve ilgili taraflara tebliğ olunur. Kurul, taraflardan yazılı savunmalarının otuz gün içinde yapılmasını ister. Yazılı savunma haricinde, tarafların bildirmeleri üzerine en az otuz ve en fazla altmış gün içinde sözlü savunma toplantısı yapılır. Karar, sözlü savunma toplantısının yapıldığı aynı gün, mümkün değilse de on beş gün içinde gerekçeli olarak karar verilir.
Rekabet Kurulu tarafından ilgili teşebbüsün ya da teşebbüs birliklerinin faaliyetlerini değerlendirip, 4054 sayılı ve 7/12/1994 tarihli Rekabetin Korunması Hakkında Kanun kapsamında yasaklı faaliyetlerin var olup olmadığını tespit edilir. Kurul, nihai kararlarını düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre verir. Verilen tüm bu kararlara Full & Egal’e ücretsiz olarak üye olup, istenilen içtihat paketi seçilerek; Kararlar Menüsü üzerinden ulaşılabilir.
Full & Egal’e üye olmak tamamen ücretsizdir. Ücretsiz üyelik oluşturulduktan sonra üyeler kendilerine uygun içtihat paketini satın alabilirler. Bu işlemden sonra Full & Egal’de; Kararlar Menüsünden veri tabanındaki milyonlarca içtihat kararı arasında arama yapmak mümkündür. Bu kararlara erişimde herhangi bir arama, indirme, yazdırma sınırlaması yoktur. Tüm uluslararası ve yurtiçi kararlara ulaşılabilir.
Evet, tüm kararları sınırsız olarak dilediğiniz dile çevirebilir ve kullanabilirsiniz. İçtihat metinlerinin çevirisi özelliğimiz; Tüm Abonelerimize ek ücret gerektirmeksizin sınırsız olarak sunulmaktadır.
Full & Egal’e üye olmak tamamen ücretsizdir. Ücretsiz üyelik oluşturulduktan sonra üyeler kendilerine uygun içtihat paketini satın alabilirler. Bu işlemden sonra Kararlar Menüsünden veri tabanındaki milyonlarca içtihat kararı arasında arama yapmak mümkündür. Bu kararlara erişimde herhangi bir arama, indirme, yazdırma sınırlaması yoktur. Tüm uluslararası ve yurtiçi kararlara ulaşılabilir.
Full & Egal’e üye olmak tamamen ücretsizdir. Ücretsiz üyelik oluşturulduktan sonra üyeler kendilerine uygun içtihat paketini satın alabilirler. Bu işlemden sonra Kararlar Menüsünden veri tabanındaki milyonlarca içtihat kararı arasında arama yapmak mümkündür. Bu kararlara erişimde herhangi bir arama, indirme, yazdırma sınırlaması yoktur. Tüm uluslararası ve yurtiçi kararlara ulaşılabilir.
Rekabet Kurumu, 4054 sayılı ve 7/12/1994 tarihli Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ile öngörülmüş ve düzenlenmiştir. Rekabet Kurumunun açılması üç yıl gecikerek, gerekli hukuki zeminin hazırlanması ve ilgili atamaların yapılmasıyla birlikte nihayet 5 Kasım 1997 tarihinde faaliyete başlamıştır. 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun düzenlemesiyle birlikte serbest piyasadaki tekelleşmenin ve kartelleşmenin önüne geçebilmek, güvenilir ve düzgün şekilde işlevini yerine getirebilen bir serbest piyasa sağlayarak hakkaniyetli rekabet ortamı yaratmak amaçlanmıştır. Kanunda öngörülen bu şartların icra edilebilmesi için de Rekabet Kurumu kurulmuştur.
Rekabet Kurumunun kararları ve yaptırımları idari niteliktedir. Bu nedenle de 4054 sayılı ve 7/12/1994 tarihli Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 55. maddesi uyarınca Rekabet Kurulunun idari yaptırım kararlarına karşı yetkili idare mahkemesinde diğer idari işlemlerde olduğu gibi altmış gün içerisinde dava açılabilir. Kurul kararlarına karşı açılan davalar öncelikli işlerden sayılır. Yargı yoluna başvurulması, Kurul kararlarının icrasını ve para cezalarının takibini durdurmaz. Yerel mahkemenin konusu 7.000- TL’yi aşan kararlarına karşı, tebliğinden itibaren otuz gün içerisinde, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine istinaf yoluna başvurulabilir.
Rekabet Kurumunun kararları ve yaptırımları idari niteliktedir. Bu nedenle de 4054 sayılı ve 7/12/1994 tarihli Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 55. maddesi uyarınca yetkili idare mahkemesinde altmış gün içerisinde dava açılabilir. Yerel mahkemenin verdiği karara karşı, tebliğinden itibaren otuz gün içerisinde, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine taşınabilir. İstinaf mahkemesinin verdiği ve konusu 192.000-TL’yi aşan kararlar için de, tebliğinden itibaren otuz gün içerisinde temyiz yoluna gidilerek Danıştay’a başvurulması mümkündür.
Rekabet Kurumunun kararları idari işlem niteliğindedir. Bu kararlara karşı yetkili idare mahkemesine başvurulabilir. Gerekli şartları haiz yerel mahkeme kararlarına karşı da İstinaf Mahkemesine başvurulabilir. İstinaf mahkemesi olan Bölge İdare Mahkemesinin konusu 192.000-TL’yi aşmayan davalar için kararları kesindir. Bu kararlara karşı temyiz yoluna başvurulamaz.
Serbest piyasanın güvenilirliğini, düzenini bozacak ve rekabet ortamının sağlıklı işleyişini engelleyecek her türlü teşebbüs ve teşebbüs birliklerinin faaliyetlerinin önlenmesi Rekabet Kurulunun esas amacıdır. Bu amaçlarla bir nevi kamu düzenini sağlamakla görevli bulunan otorite olarak, verdiği kararlar idari niteliklidir. Bu nedenle Kurul tarafından verilecek olan kararlar için diğer idari işlemlerde olduğu gibi bir usul izlenir. Ve Kurul faaliyetleri idari yargı denetimine tabidir. Kurul re'sen ya da yapılacak başvurular üzerine inceleme sürecine başlar. Kurul, bu incelemelerinde Kanunda sayılan yasaklı eylemlerin var olup olmadığını tespit eder ve idari işlem niteliğinde bir nihai karar verir.
Rekabet Kurumu Başkanı, Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Ataması yapılacak olanlar en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48. maddesinin (A) fıkrasının 1, 4, 5, 6, 7. bentlerinde sayılan şartları haiz olan kişiler arasından seçilir.
Başvuru üzerine veya re’sen yapılan inceleme sonucunda kurul, mal ve hizmet piyasalarında rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı faaliyetlerin varlığını tespit ederse bunları önlemek veya ortadan kaldırmak için kararlar alır. Gerekli görürse ilgili teşebbüs, teşebbüs birliği ve kişilere idari para cezası verir. Bu düzenleme ve denetleme faaliyetlerinin amacı piyasaya hâkim olan teşebbüslerin, bu durumlarını kötü niyetle kullanarak rekabet ortamının sağlıklı işleyişini bozmalarının önüne geçmektir.
Kurul tarafından ihlale son verme kararı alınabilir. Piyasada hâkim durumda olan teşebbüsün, bu durumunu kötüye kullandığını ya da kendisine bildirilmiş bir birleşme veya devrin hâkim durum oluşturduğunu veya mevcut bir hâkim durumu güçlendirdiğini tespit ederse Kurul tarafından ihlale son verme kararı alınabilir. Bu kararla birlikte yapılan işlemler yasaklanır veya geçersiz sayılır. Bunun yanı sıra, hukuka aykırı bu işlem ve eylemlere karşı Kurul tarafından idari para cezası verilmesi de mümkündür. İdari işlem niteliğindeki tüm bu ceza kararları yargı denetimine tabidir.
Rekabet Kurumu inceleme sürecinde, nihai karardan önce, bir takım ara kararlar alabilir. Kural olarak bu ara karar niteliğini haiz kararlara karşı yargı yoluna başvurmak mümkün değildir. Fakat bunun bazı istisnaları vardır. Önaraştırma veya soruşturma açılmasına gerek bulunmadığına dair kararlar Danıştay 10. Dairesi'nin 12.11.2003 tarih ve E.2002/4519; 12.11.2003 tarih ve E.2002/4495 sayılı kararları uyarınca nihai karar olarak kabul edilirler ve bu nedenle iptal davasına konu olabilirler. Nihai karardan önce yasak faaliyetlerin tespit edildiği durumlarda ihlallere son verilmesi için ihtiyati tedbir kararı alınması durumunda, ihtiyati tedbir kararlarının da ara karar vasfı taşımalarına karşın, teşebbüslerin haklarını doğrudan ve derinden etkileyebilecekleri için iptal davasına konu olmaları mümkündür. Rekabet Kurumunun verdiği kararlar idari yargının denetimine tabidir. Yetkili mahkeme Ankara İdare Mahkemesi'dir. Kararların istinaf ve temyiz yolu için öngörülen süreler ve parasal sınırlar İdari̇ Yargılama Usulü Kanunundaki şartlara tabidir.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 16. maddesinde öngörülen idari para ceza alt sınırı her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. İdari para cezası alt sınırı Rekabet Kurumunun 2021/1 nolu tebliği ile 31/12/2021 tarihine kadar geçerli olmak üzere 34.809-TL olarak belirlenmiştir.
Ceza verilecek teşebbüs ve teşebbüs birliklerinin veya bu birliklerin üyelerine verilecek ceza üst limiti ise nihai karar tarihine en yakın mali yılsonunda oluşan ve Kurul tarafından saptanacak olan gayri safi gelirlerin yüzde onunu aşamaz.
Rekabet Kurumu, mal ve hizmet piyasalarında serbest ve sağlıklı bir rekabet ortamının devamlılığını ve gelişmesini sağlamak amacıyla Kanununun kendisine verdiği görev ve yetkileri kullanırken hiçbir organ, makam, merci veya kişiden emir ve talimat almaz. Kamu tüzel kişiliğini haiz Rekabet Kurumu, idari ve mali özerkliğe sahiptir. Merkezi Ankara’da olan Kurumun, ilişkili olduğu Bakanlık, Ticaret Bakanlığıdır.
Kurul, kendine yapılan başvurular üzerine veya re’sen, soruşturma açılmasına gerek olup olmadığına karar vermek üzere önaraştırma sürecini başlatır. Önaraştırma yapmak üzere bir veya daha fazla meslek personeli uzmanı raportör olarak görevlendirilir. Raportörler otuz gün içinde toplanan tüm delilleri ve bilgileri, görüşlerini de bildirerek yazılı olarak Kurula sunar. Sunulan rapor üzerine Kurul on gün içinde toplanarak soruşturma açılmasına veya açılmamasına karar verir.
Kurul, soruşturmayı yürütmek için raportör veya raportörleri belirler. Belirlenen raportörler soruşturmayı ilgili daire başkanının gözetiminde yürütür. Kurul tarafından belirlenen raportörler, taraflardan her türlü bilgi ve belgeyi talep edebilir ve yerinde inceleme yapabilirler. İlgili taraflar bu talepleri yerine getirmek zorundadır. Soruşturma altı ay içinde tamamlanır ve elde edilen tüm bilgi, delil ve evraklar karar vermesi için Kurula sunulur.
Kurul, kendine yapılan başvurular üzerine veya re’sen, soruşturma açılmasına gerek olup olmadığına karar vermek üzere önaraştırma sürecini başlatır. Önaraştırma yapmak üzere görevlendirilen raportörlerin sunduğu delil, bilgi ve görüşler üzerine on gün içerisinde soruşturma açılmasına karar verilirse ilgili daire başkanının gözetiminde soruşturmanın yürütülmesi için Kurul tarafından raportörler seçilir. Raportör Heyeti soruşturma sürecini altı ay içinde tamamlamalıdır. Kurul tarafından gerekli görüldüğü koşullarda tek sefere mahsus olmak üzere altı aya kadar ek süre verilebilir.
Girişimler, birleşme kararlarının, bölünme kararlarının, yaptıkları anlaşmaların incelenmesini Rekabet Kurulundan talep edebilir. Rekabet Kurumu, bu işlemleri Rekabetin Korunması Hakkında Kanununa aykırı olup olmadığını ve rekabet kurallarına uyulup uyulmadığını inceler. Bu yöntemle girişimler, yapacakları işlemlerin hukuki alanda yaratacakları etkilerin belirsizliğinden kurtulmuş olurlar. Şirketler bu menfi tespit işleminden sonra bir faaliyet gerçekleştirdiğinde eğer; kararın alındığı sıradaki olaylarda esaslı değişiklik meydana gelirse, karara bağlanan şartların ve yükümlülüklerin yerine getirilmemesi söz konusu olursa, verilen kararının eksik veya yanlış bilgiye dayanarak verildiği anlaşılırsa menfi tespit kararı geri alınabilir ya da girişimin belirli davranışları yasaklanabilir. Menfi tespit kararı kesin ve yürütülebilir bir idari işlem niteliği taşıdığından, menfaati zedelenenler tarafından kararın iptali için dava açılabilir.
Mal ve hizmet piyasalarında rekabeti engelleme, bozma ya da sınırlama etkisi yaratan ya da yaratabilecek nitelikte olan anlaşmalar ve uyumlu hareketler hukuka aykırı ve yasaktır. Fakat bu tür faaliyetlerin bazı durumlarda olumlu etkiler yaratması da mümkündür. Bu gibi durumlar için Rekabetin Korunması Hakkında Kanununun 5. maddesinde belirtilen; malların üretim veya dağıtımında ile hizmetlerin sunulmasında yenilik, inovasyon, ekonomik ve teknik gelişmelerin sağlanması, tüketicinin bundan yarar sağlaması, piyasada var olan rekabet ortamının önemli ölçüde etkilenmeyecek olması şartları mevcutsa Rekabet Kurumu ilgili girişimlere muafiyet hakkı tanımaktadır. Şirketler bu muafiyet kararından sonra bir faaliyet gerçekleştirdiğinde eğer; kararın alındığı sıradaki olaylarda esaslı değişiklik meydana gelirse, karara bağlanan şartların ve yükümlülüklerin yerine getirilmemesi söz konusu olursa, verilen kararının eksik veya yanlış bilgiye dayanarak verildiği anlaşılırsa muafiyet kararı geri alınabilir ya da girişimin belirli davranışları yasaklanabilir. Muafiyet kararı kesin ve yürütülebilir bir idari işlem niteliği taşıdığından, menfaati zedelenenler tarafından kararın iptali için dava açılabilir.
Bir başkan ve biri ikinci başkan olan toplam yedi üyeden oluşur. Rekabet Kurumu Rekabet Kurulu, Rekabet Kurumu'nun karar organıdır. Başkan ve ikinci başkan dâhil, Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Ataması yapılacak olanlar en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48. maddesinin (A) fıkrasının 1, 4, 5, 6, 7. bentlerinde sayılan şartları haiz olan kişiler arasından seçilir.
Kurulun günümüzdeki üyeleri; Başkan Birol KÜLE, II. Başkan Arslan NARİN ve Kurul Üyeleri Şükran KODALAK, Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Ayşe ERGEZEN olmak üzere altı kişidir.
Kurulun günümüzdeki üyeleri; Başkan Birol KÜLE, II. Başkan Arslan NARİN ve Kurul Üyeleri Şükran KODALAK, Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Ayşe ERGEZEN olmak üzere altı kişidir.
Soruşturma aşamasının sonunda hazırlanan rapor, Kurul üyelerine ve ilgili taraflara tebliğ edilir. Kanunu ihlali belirlenen kişilerden otuz gün içinde yazılı savunma göndermeleri tebliğ edilir. Tarafların cevap dilekçelerinde ya da savunma dilekçelerinde sözlü savunma talep etmeleri durumunda, soruşturmanın bitiminden en az otuz ve en çok altmış gün içinde sözlü savunma yapılır. Kurul re’sen sözlü savunma toplantısı yapılmasına karar verebilir. Sözlü savunma toplantıları, genel ahlakın ve ticari sırların korunması gerekçesi istisnaları haricinde açık olarak yapılır. Eğer mümkünse sözlü savunma toplantısının yapıldığı gün karar verilir. Bu mümkün değilse, karar gerekçesi ile birlikte on beş gün içinde verilir.
Kuruma yapılacak başvuruların yazılı yapılması esastır. Tüm gerçek ve tüzel kişiler başvuru yapabilir. Başvurular, posta aracılığıyla;
REKABET KURUMU, Üniversiteler Mahallesi 1597. Cadde No:9, Bilkent Çankaya
P.K: 06800 ANKARA adresine gönderilebilir ya da doğrudan elden teslim edilebilir. Bunun dışındaki e-posta, faks, telefon gibi diğer yollarla yapılan başvurular ihbar olarak değerlendirilebilir. İlgili personel tarafından tutanağa alınarak yapılan sözlü başvurular da ihbar olarak değerlendirilebilir. Elektronik posta yoluyla yapılan başvurular için adres; rek@rekabet.gov.tr
Karar almak için kurul, Başkan ya da ikinci başkan dâhil en az beş kişi ile toplanır. Karar almak için en az dört üyenin de aynı yönde oy kullanması gereklidir. İlk toplantıda karar için yeterli oran sağlanamazsa, ikinci toplantı tüm üyelerin katılımıyla yapılır. Bunun da mümkün olmadığı hallerde salt çoğunlukla karar alınır. Salt çoğunlukla karar alınabilmesi için başkan ya da ikinci başkan dâhil en az beş üye olmalıdır. İkinci toplantıda eşitlik olması durumunda Başkanın bulunduğu tarafın oyu üstün sayılır. Verilen kararlarda, alınan kararın aksine oy kullananların karşı oy yazıları bulunmalıdır. Kurul, tarafları bilgilendirmediği ve savunma hakkı vermediği konuları kararlarına dayanak yapamaz.
